Ενεργειακή πολιτική τώρα

Είναι πλέον φανερό ότι μετά τη φονική έκρηξη στο Μαρί θα πρέπει και η Κύπρος να υιοθετήσει μετά από μια σωστή δημόσια διαβούλευση, μια ολοκληρωτική ενεργειακή πολιτική η οποία θα μας οδηγήσει σε ένα μέλλον απαλλαγμένο από ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2030.

Τα στοιχεία που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη σε μια τέτοια προετοιμασία θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστο:

1. Τη πρόβλεψη στη ζήτηση ενέργειας τα επόμενα 20 χρόνια.
2. Πως οι Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα κτήρια θα επηρεάσουν τη ζήτηση ενέργειας. Για παράδειγμα όλα τα καινούργια κτήρια θα πρέπει το 2020 να παράγουν επιτόπου σχεδόν όλη την ενέργεια που χρειάζονται. Είμαστε στο 2011 και δεν υπάρχει στην Κύπρο ούτε ένα κτήριο υπόδειγμα μηδαμινής ενεργειακής ζήτησης ενώ υπάρχουν χιλιάδες τέτοια κτήρια σε όλη την Ευρώπη.
3. Τα προβλήματα με τις χρεώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τις μειώσεις και περιορισμούς που έχει αναλάβει η Κύπρος, τις αυξημένες απαιτήσεις για τη ποιότητα εκπομπών ρύπων της ΑΗΚ από το 2016 και τις επικείμενες φορολογίες στα καύσιμα από την ΕΕ.
4. Πόσες ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής ηλεκτρισμού προβλέπεται να έχουμε τα επόμενα χρόνια, τις δυνατότητες συμπαραγωγής και ποια θα είναι η ζήτηση τους σε φυσικό αέριο.
5. Την πιθανή χρήση φυσικού αερίου στις μεταφορές και στον οικιστικό τομέα.
6. Την Οδηγία του Σεβέζο για την αντιμετώπιση κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων [96/82/ΕΚ] από επικίνδυνες ουσίες και τις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις εφόσον η Οδηγία αναφέρει τις εγκαταστάσεις LNG ανάμεσα σε αυτές που καλύπτει η Οδηγία.
7. Τις προοπτικές εκμετάλλευσης του δικού μας φυσικού αερίου και τις ποσότητες που θα χρειαζόμαστε. Το φυσικό αέριο δεν παύει να είναι ρυπογόνο, εκπέμπει και αυτό αέρια του θερμοκηπίου, δεν είναι ανανεώσιμη πηγή και υπάρχει σε περιορισμένες ποσότητες

Σε πιθανή περίπτωση που η Κύπρος θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ορισμένες ποσότητες φυσικού αερίου τα έσοδα δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν εξ ολοκλήρου για βελτίωση των δημοσίων οικονομικών αλλά για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτηριακού τομέα, τον προώθηση των ΑΠΕ, την αναβάθμιση των δημοσίων μεταφορών και ποδηλατοδρόμων.  Θα ήταν επίσης πολύ σοφό ένα μέρος του ποσού να επενδύεται κάθε χρόνο για τις επόμενες γενιές.

Στο καθορισμό της ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη και οι δείκτες για την περιβαλλοντική πτυχή της ενεργειακής πολιτικής ενός κράτους, όπως αυτές καθορίζονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και οι οποίοι καθορίζουν ότι:

• οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την παραγωγή ενέργειας να μειώνονται κάθε χρόνο,
• να υπάρχει σταδιακή μείωση στην κατανάλωση ενέργειας και συνεχής αύξηση της αποδοτικότητας,
• αλλαγή σε λιγότερα ρυπογόνα καύσιμα και συνεχώς αυξανόμενη συνεισφορά από ΑΠΕ,
• Και το σύστημα τιμολόγησης να περιλαμβάνει και το περιβαλλοντικό κόστος.

 Με βάση τους πιο πάνω δείκτες, τα μέτρα τα οποία θα πρέπει να εξετάσει μια τέτοια πολιτική για σταδιακή μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη:

1. Μείωση της ζήτησης σε ενέργεια: - Μέτρα, επιχορηγήσεις, αναβαθμίσεις και πολιτικές για πιο αποδοτικές συσκευές, κτήρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, οδικός φωτισμός, γεωθερμία, έξυπνα συστήματα διαχείρισης και εξοικονόμησης ενέργειας. Κτήρια του δημοσίου και θεσμοθέτηση των Εταιρειών Συμβούλων Ενέργειας – ESCOs.
2. Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ: Φωτοβολταϊκά σε πάρκα και κυρίως οροφές, αιολική ενέργεια σε πάρκα αλλά και οικιακού μεγέθους, παραγωγή ενέργειας από απόβλητα, βιοαέριο, βιομάζα, κύματα και βιοκαύσιμα. Ενεργοποίηση της νομοθεσίας για πώληση “πράσινης ενέργειας”.
3. Έξυπνο δίκτυο διανομής ηλεκτρισμού: Αναβάθμιση του δικτύου διανομής ενέργειας ούτως ώστε να δέχεται εύκολα όλα τα συστήματα ΑΠΕ.
4. Έξυπνοι μετρητές: Σταδιακή αντικατάσταση με έξυπνους μετρητές που θα επιτρέπουν τη τιμολόγηση της ενέργειας όχι μόνο με βάση τη ποσότητα αλλά και την ώρα της μέρας που χρησιμοποιήθηκε. Αυτό παρέχει και πλεονεκτήματα στις ΑΠΕ.
5. Αποθήκευση ενέργειας: Ανήκει μεν στο μέλλον αλλά πρέπει να παρακολουθούμε την παραγωγή και φύλαξη υδρογόνου. Υπάρχει δυνατότητα χρήσης δεξαμενών διαφορετικού ύψους;.
6. Θεσμοθέτηση και προώθηση της συμπαραγωγής: Όπου μεγάλα κτήρια και οικισμοί μπορούν να παράγουν ενέργεια και θερμότητα ταυτόχρονα.
7. Πολεοδομικός σχεδιασμός: πρόνοιες για μικρές τοπικές αγορές, όδευση ποδηλατόδρομων, πρόνοιες για μέσα μαζικών μεταφορών, μείωση του φαινομένου θερμικής νησίδας, αύξηση του πρασίνου, μείωση της καλυμμένης γης, προσανατολισμός και σωστή κυκλοφορία του αέρα σε δρόμους, ψηλά κτήρια στα παράλια.
8. Μεταφορές: Εισαγωγή σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, κίνητρα για ηλεκτρικά οχήματα, προώθηση ποδηλατοκίνησης, λεωφορεία και βαριά οχήματα υδρογόνου, χρήση βιοκαυσίμων, ηλεκτρικά τραμ.
9. Νέα σώματα: Δημιουργία Ενεργειακού Συμβουλίου, ίδρυση πιο ευέλικτου και ανοικτού συστήματος επιχορηγήσεων και σύσταση Παγκύπριας Ένωσης Ενέργειας στην οποία θα συμμετέχουν όλοι όσοι ασχολούνται με την ενέργεια χωρίς εξαίρεση.

 Με τη σωστή διαβούλευση και τη συμμετοχή όλων θα μπορέσουμε να πετύχουμε να έχουμε μια ενεργειακή πολιτική που θα μας πάρει μπροστά, νοουμένου φυσικά ότι η πολιτική αυτή θα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στο σχεδιασμό νέων έργων.

Τυχόν λάθη, παραλείψεις και αλλαγές λόγω προόδου της τεχνολογίας θα λαμβάνονται υπόψη μέσα από συνεχή αξιολόγηση και τακτικές αναθεωρήσεις.

Κάτι το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί είναι και το γεγονός ότι αν προωθείτο η ψηφιακή τηλεόραση μέσω επίγειου δικτύου αντί μόνο από αέρα μέσω κεραιών, ορισμένα από τα πιο πάνω μέτρα θα ήταν πολύ πιο εύκολο να προχωρήσουν. Φυσικά ακόμη δεν είναι αργά.

Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Επίτροπος Περιβάλλοντος

Http://perivallon.eu

Χρήσιμες συνδέσεις:

Υπηρεσία Ενέργειας Υπ. Εμπορίου

Κυπριακές ιστοσελίδες για θέματα ενέργειας

Ενεργειακές Πολιτικές άλλων χωρών

Πρόεδροι Συνδέσμων Ενέργειας στην Κύπρο

http://www.european-energy-service-initiative.net

http://www.eu-esco.org

http://ec.europa.eu/energy