Το ΕΤΕΚ για τα απόβλητα

Πιο κάτω η ανακοίνωση του ΕΤΕΚ για τα απόβλητα:

 

Άμεση η αναγκαιότητα αλλαγής πλεύσης στη διαχείριση των αποβλήτων

Tα απόβλητα και η διαχείριση τους αποτελούν πλέον μεγάλη περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική πρόκληση για τη Δημοκρατία. Με βάση στοιχεία της Eurostat για το 2010 η Κύπρος κατέχει την πρωτιά στην ετήσια παραγωγή αποβλήτων ανά κάτοικο με 760 kg, σε σχέση με 520 kg ανά κάτοικο  που είναι ο μέσος όρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πέραν όμως αυτής της θλιβερής πρωτιάς η Κύπρος έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ταφής αποβλήτων, σε ημιελεγχόμενες χωματερές και σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) το οποίο φτάνει το 80%, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 38%.

Η ενδεδειγμένη διαχείριση των αποβλήτων, τα οποία με βάση ειλημμένες υποχρεώσεις της Δημοκρατίας δεν πρέπει να συνεχίσουν να θάβονται, προϋποθέτει τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών, οι οποίες αναπόφευκτα έχουν υψηλό κεφαλαιουχικό αλλά κυρίως υψηλό λειτουργικό κόστος. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στην περιοχή της μείζονος Λάρνακας, όπου τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη ολοκληρωμένη εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων, το κόστος διαχείρισης έχει εξαπλασιαστεί με κίνδυνο οι Δήμοι να οδηγηθούν σε οικονομική εξαθλίωση!

Ενόψει των πιο πάνω, το Επιμελητήριο θεωρεί ότι, πριν από τον οποιονδήποτε σχεδιασμό για υλοποίηση υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων, τα αρμόδια Υπουργεία Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, συνεπικουρούμενα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια για τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αποβλήτων. Η ιεράρχηση αυτή ήταν γνωστή αφού αναδείχθηκε και μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων στην Κύπρο του 2002, το οποίο θα πρέπει να σημειωθεί ότι θα έπρεπε να έθετε συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης τους.

Δυστυχώς, και σε αυτό το θέμα, παρατηρείται αδράνεια τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ θα έπρεπε να είχαν αναληφθεί από καιρού δράσεις για τη μείωση των παραγόμενων αποβλήτων. Αποτέλεσμα τούτου ήταν η περαιτέρω αύξηση στην παραγόμενη ποσότητα αποβλήτων ανά κάτοικο, παρόλο που ήδη ως κράτος είχαμε πολύ υψηλές παραγόμενες ποσότητες απορριμμάτων από το 2000.

Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και τα επαπειλούμενα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην περίπτωση μη κατάργησης των ανεξέλεγκτων χωματερών μας οδήγησε αναπόφευκτα στη σημερινή κατάσταση και στα διλήμματα στη διαχείριση των αποβλήτων που παράγουμε και στην λύση των πολλών, μεγάλων πλην όμως ακριβών στη λειτουργία υποδομών, χωρίς να έχει τεκμηριωθεί επαρκώς η ανάγκη υλοποίησης τους.

Το ΕΤΕΚ θεωρεί ότι έστω και την υστάτη θα πρέπει να καταρτιστούν και να υλοποιηθούν άμεσα δράσεις που να δίνουν έμφαση στη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων, στην επαναχρησιμοποίηση και στην επέκταση της ανακύκλωσης. Ο ρόλος των πολιτών όσον αφορά την μείωση και την διαλογή στην πηγή είναι καθοριστικής σημασίας για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων και για το σκοπό αυτό πρέπει επειγόντως να διοργανωθούν εκστρατείες ενημέρωσης, πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης του κοινού.

Το ΕΤΕΚ θεωρεί επίσης ότι το παρόν σύστημα επιβολής τελών είναι αναχρονιστικό καθότι δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την ποσότητα των απορριμμάτων του κάθε νοικοκυριού, ούτε και προσφέρει οποιοδήποτε κίνητρο για μείωση. Αντί αυτού θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα σύστημα βασισμένο στην αρχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει» όπως για παράδειγμα το σύστημα της προπληρωμένης σακούλας το οποίο είναι απλό και μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα. Θα πρέπει επίσης να θεσμοθετηθούν κίνητρα και να προωθηθούν δράσεις για ενίσχυση της οικιακής κομποστοποίησης η οποία μπορεί να μειώσει τα οικιακά απορρίμματα μέχρι και 50%. Τέλος θα πρέπει να θεσπιστούν μέτρα που θα βελτιώσουν την διαλογή στην πηγή και να αναβαθμιστούν και επεκταθούν οι υπηρεσίες ανακύκλωσης. 

Το ΕΤΕΚ θεωρεί ότι η άμεση εκπόνηση/ επικαιροποίηση ενός σύγχρονου, φιλόδοξου και συλλογικά συμφωνημένου εθνικού σχεδίου διαχείρισης, με σαφείς στόχους, χρονοδιαγράμματα και δράσεις που θα στοχεύουν πρώτιστα στη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αποβλήτων θα μας βοηθήσουν να δώσουμε ολοκληρωμένες και βέλτιστες λύσεις στο θέμα. Για την ετοιμασία του Σχεδίου αυτού θα πρέπει να έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση όπως προνοείται στην σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.

Τέλος, το Επιμελητήριο καλεί το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εσωτερικών και την Τοπική Αυτοδιοίκηση να συντονιστούν μεταξύ τους και να αναλάβουν τον ρόλο και την ευθύνη που τους αναλογεί με γνώμονα τις βέλτιστες λύσεις σε ότι αφορά τη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων έχοντας ως βασικές αρχές την προστασία του  περιβάλλοντος αλλά και την λιγότερη δυνατή οικονομική επιβάρυνση του πολίτη.

24.04.2012