Καθορισμός πλαισίου με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων

Ξεκινά σήμερα η συζήτηση του στη Βουλή.

Αυτό είναι ένα εξαιρετικό σημείωμα της Αθηνάς Παπαθεοδούλου για το θέμα:

 

ΟΔΗΓΙΑ 2009/128/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 21ης Οκτωβρίου 2009

σχετικά με την κοινήθέση του Συμβουλίου που αφορά τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπότην επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων

Στόχοι:

(Οι αριθμοί στο κείμενο αντιστοιχούν σ τα εδάφια και άρθρα  της οδηγίας)

1. Θέσπιση κοινού νομικού πλαισίου για επίτευξη της ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων, λαμβάνοντας υπόψη την προφύλαξη και πρόληψη.
2. Επέκταση της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας (εφαρμόζεται στα φυτοπροστατευτικά), ώστε να περιλαμβάνει και τα βιοκτόνα
3. Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να συμπληρώνει τις οδηγίες 79/409/ΕΟΚ-για πτηνά,  92/43/ΕΚ-για οικότοπους και άγρια πανίδα και χλωρίδα, 2000/60/ΕΚ- για ύδατα και τους κανονισμούς 396/2005 και 1107/2009 για ανώτατα όρια καταλοίπων γεωργικών φαρμάκων και διάθεση και αγορά φυτοπροστατευτικών προιόντων αντίστοιχα.
4. Ενθάρρυνση χρήσης οικονομικών μηχανισμών ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για ορθολογική χρήση γεωργικών φαρμάκων.
5. Α. Χρήση εθνικών σχεδίων δράσης για καθορισμό ποσοτικών στόχων, μέτρων χρονοδιαγραμμάτων και δεικτών για μείωση των κινδύνων και επιπτώσεων από την χρήση γεωργικών φαρμάκων
   Β. Ενθάρρυνση της ανάπτυξης ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και εναλλακτικών τεχνικών.
   Γ. Παρακολούθηση της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιέχουν δραστικές ουσίες που προκαλούν ανησυχία και ορισμός χρονοδιαγράμματος και στόχων μείωσης της χρήσης τους.

6.   Υποβολή τακτικών εκθέσεων στην Επιτροπή και άλλα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή και αποτελέσματα των εθνικών σχεδίων δράσης.

7.   Συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση των εθνικών σχεδίων δράσης, με βάση την οδηγία 2003/35/ΕΚ

8.   Α. Συγκρότηση συστημάτων αρχικής και συμπληρωματικής κατάρτισης για διανομείς, συμβούλους και επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων
Β. Συγκρότηση συστημάτων πιστοποίησης για όσους χρησιμοποιούν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν γεωργικά φάρμακα, ώστε να γνωρίζουν τους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον και τρόπους μείωσής τους.

9.    Κατά την πώληση γεωργικών φαρμάκων θα πρέπει να παρέχονται:

Α.  Συμβουλές για την ασφάλεια της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος στον επαγγελματία χρήστη.

Β. Συστάσεις για ασφαλή χειρισμό, αποθήκευση και διάθεση της συσκευασίας στον μη επαγγελματία χρήστη

10. Ενημέρωση του κοινού για τις επιπτώσεις τις χρήσης γεωργικών φαρμάκων με εκστρατείες ευαισθητοποίησης, διάδοση πληροφοριών από εμπόρους και άλλα μέτρα

11. Προώθηση ερευνητικών προγραμμάτων σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην υγεία και το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων μελετών για τις ομάδες υψηλού κινδύνου

12.  Για καθορισμό ελάχιστων απαιτήσεων υγείας και ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους σχετικά με έκθεση σε συγκεκριμένα προϊόντα, τα μέτρα καλύπτονται από τις οδηγίες 98/24/ΕΚ και 2004/37/ΕΚ

13. Α. Εφαρμογή συστημάτων τακτικού  τεχνικού ελέγχου του ήδη χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων.
Β. Το εθνικό σχέδιο δράσης θα πρέπει να περιγράφει τους τρόπους διασφάλισης της τήρησης των περιβαλλοντικών απαιτήσεων, σχετικά με διάθεση εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων

14. Α. Γενική απαγόρευση των αεροψεκασμών
Β. Δυνατότητα παρέκκλισης όπου ο αεροψεκασμός προσφέρει συγκριτικά πλεονεκτήματα όσον αφορά τη μείωση των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον  ή όταν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Προϋπόθεση: χρήση της πλέον προηγμένης διαθέσιμης τεχνολογίας για τον περιορισμό της μετακίνησης του νέφους

15. Α. Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης και ασφαλείας ή φύτευση φρακτών κατά μήκος των επιφανειακών υδάτων, ώστε να περιορίζεται η έκθεση των υδατικών συστημάτων σε μετακινούμενα ψεκαστικά νέφη, επιφανειακές αποχετευτικές ροές και υπόγειες απορροές. Οι διαστάσεις των ζωνών εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά του εδάφους, τις ιδιότητες των γεωργικών φαρμάκων, καθώς και από τα χαρακτηριστικά της γεωργίας στην εκάστοτε περιοχή. 
Β. Μείωση στο μέγιστο βαθμό ή κατάργηση χρήσης γεωργικών φαρμάκων σε περιοχές άντλησης πόσιμου νερού, στην επιφάνεια ή κατά μήκος οδών μεταφοράς ή σε σφραγισμένα ή πολύ διαπερατά εδάφη.

16. Α. Μείωση ή απαγόρευση χρήσης γεωργικών φαρμάκων σε περιοχές του δικτύου Φύση 2000, δημόσια πάρκα και κήπους, οι αθλητικές εγκαταστάσεις και χώρους αναψυχής, σχολικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, καθώς και κοντά σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης

Β. Θέσπιση μέτρων διαχείρισης των κινδύνων κατά τη χρήση γεωργικών φαρμάκων, εξετάζοντας κατά προτεραιότητα το ενδεχόμενο χρήσης γεωργικών φαρμάκων χαμηλού κινδύνου και εφαρμογής μέτρων βιολογικού ελέγχου

17. Πρόβλεψη ειδικών μέτρων για χειρισμό γεωργικών φαρμάκων (αποθήκευση, αραίωση, ανάμειξη, εξοπλισμός εφαρμογής, ανάκτηση και διάθεση μειγμάτων των βυτίων, κενών συσκευασιών και των καταλοίπων των γεωργικών φαρμάκων) συμπληρωματικά των οδηγιών 2006/12/ΕΚ- για στερεά απόβλητα και 91/689/ΕΟΚ-για επικίνδυνα απόβλητα. Τα μέτρα πρέπει να διέπουν και τους μη επαγγελματίες.

18. Α. Προώθηση διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών με ολοκληρωμένη φυτοπροστασία.
Β. Θέσπιση προϋποθέσεων και μέτρων για εφαρμογή της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας

19. Α. Υποχρεωτική εφαρμογή της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας

Β. Το εθνικό σχέδιο δράσης πρέπει να περιγράφει τον τρόπο εξασφάλισης της εφαρμογής των αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας δίνοντας, προτεραιότητα σε μεθόδους φυτοπροστασίας και διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών και καλλιεργειών χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών.

20. Α. Θέσπιση κοινών εναρμονισμένων δεικτών κινδύνου για μέτρηση της προόδου στη μείωση των κινδύνων και των δυσμενών επιπτώσεων για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων.
Β. Εφαρμογή των δεικτών σε εθνικό επίπεδο για διαχείριση κινδύνων και υποβολή εκθέσεων.
Γ. Εφαρμογή των δεικτών σε κοινοτικό επίπεδο για αξιολόγηση προόδου.
Δ. Τα κράτη μέλη έχουν δικαίωμα χρήσης και των οικείων εθνικών δεικτών 

21. Θέσπιση κανόνων για επιβολή αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων της οδηγίας

22. Α. Η Κοινότητα δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της συνθήκης.
Β. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου

23. Η παρούσα οδηγία επιδιώκει την ενσωμάτωση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος στις κοινοτικές πολιτικές σύμφωνα με την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης

24. Τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να θεσπιστούν σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ για τον καθορισμό των διαδικασιών άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή

25. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίζει και να ενημερώνει τα παραρτήματα της παρούσας οδηγίας

26. Τα κράτη μέλη παροτρύνονται να καταρτίζουν, προς ιδία χρήση και προς όφελος της Κοινότητας, δικούς τους πίνακες, οι οποίοι αποτυπώνουν, την αντιστοιχία της παρούσας οδηγίας με τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και να τους δημοσιοποιούν

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1      Αντικείμενο   

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει πλαίσιο για την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων, με τη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων της χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον και την προώθηση της χρησιμοποίησης ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και εναλλακτικών προσεγγίσεων ή τεχνικών, όπως οι μη χημικές εναλλακτικές λύσεις αντί των γεωργικών φαρμάκων.

Αρθρο 2      Πεδίο Εφαρμογής

-        Γεωργικά φάρμακα που είναι φυτοπροστατευτικά προϊόντα

-        Εφαρμόζεται με την επιφύλαξη κάθε άλλης συναφούς κοινοτικής νομοθετικής πράξης

-        Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν την αρχή της πρόληψης με τον περιορισμό ή την απαγόρευση της χρήσης γεωργικών φαρμάκων σε συγκεκριμένες περιστάσεις ή περιοχές

Άρθρο 3      Ορισμοί

Άρθρο 4      Εθνικά Σχέδια Δράσης

1.        Α. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν εθνικά σχέδια δράσης για τον καθορισμό των ποσοτικών και άλλων στόχων, μέτρων και χρονοδιαγραμμάτων τους για τη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων από τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον και για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και την εισαγωγή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας καθώς και εναλλακτικών προσεγγίσεων ή τεχνικών προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων.

Β. Τα εθνικά σχέδια δράσης περιλαμβάνουν δείκτες  παρακολούθησης της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιέχουν δραστικές ουσίες οι οποίες προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.

Ιδιαίτερη προσοχή στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα τα οποία περιέχουν δραστικές ουσίες που έχουν εγκριθεί σύμφωνα με την οδηγία 91/414/ΕΟΚ-διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων και τα οποία, όταν η άδειά τους υποβληθεί για ανανέωση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107, δεν θα πληρούν τα κριτήρια έγκρισης που ορίζονται στο παράρτημα ΙΙ σημεία 3.6 έως 3.8 του ανωτέρω κανονισμού.

            Γ. Καθορισμός  χρονοδιαγραμμάτων και στόχων για τη μείωση της χρήσης

Δ. Κατά την κατάρτιση και την αναθεώρηση των οικείων εθνικών σχεδίων δράσης, λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις στην υγεία, καθώς και το κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προβλεπόμενων μέτρων, οι συγκεκριμένες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες, καθώς και τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων φορέων. Τα κράτη μέλη περιγράφουν στα εθνικά σχέδια δράσης τους τον τρόπο εφαρμογής των μέτρων που προκύπτουν από τα άρθρα 5 έως 15 ώστε να επιτύχουν τους στόχους κατά το πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου

Ε. Τα εθνικά σχέδια δράσης λαμβάνουν υπόψη σχέδια που προβλέπονται σε άλλες κοινοτικές νομοθετικές πράξεις σχετικά με τη χρήση γεωργικών φαρμάκων (πχ 200/60/ΕΚ)

2.        2.     Α. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2012: κοινοποίηση οικείων  εθνικών σχεδίων δράσης στην Επιτροπή και στα λοιπά κράτη μέλη.

    Β. Τα εθνικά σχέδια δράσης επανεξετάζονται τουλάχιστον ανά πενταετία και οι τυχόν ουσιαστικές τροποποιήσεις τους αναφέρονται στην Επιτροπή

3.   Α. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2014, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τις πληροφορίες που διαβίβασαν τα κράτη μέλη όσον αφορά τα εθνικά σχέδια δράσης.

      Β. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2018, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την πείρα που απέκτησαν τα κράτη μέλη σε σχέση με την εφαρμογή των εθνικών στόχων

4.   Η Επιτροπή θέτει στη διάθεση του κοινού σε ιστοσελίδα τα στοιχεία που κοινοποιούνται

5.   Στην κατάρτιση και την τροποποίηση των εθνικών σχεδίων δράσης εφαρμόζονται οι σχετικές με τη συμμετοχή του κοινού διατάξεις του άρθρου 2 της οδηγίας 2003/35/ΕΚ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Άρθρο 5 Κατάρτιση

1.           Α. Καθορισμός οργανισμών που αναλαμβάνουν την κατάρτιση επαγγελματιών χρηστών, διανομέων και συμβούλων.

Β. Η κατάρτιση θα πρέπει να παρέχει επαρκείς γνώσεις ως προς τα θέματα του Παραρτήματος Ι.

2.           Α. Μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου 2013: θέσπιση συστημάτων  χορήγησης πιστοποιητικού και καθορισμός των αρμόδιων αρχών είναι υπευθύνων για την υλοποίησή τους.

Β. Τα συστήματα χορήγησης περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις και τις διαδικασίες για τη χορήγηση, την ανανέωση και την ανάκληση των πιστοποιητικών.

Γ. Σκοπός των πιστοποιητικών είναι απόδειξη επαρκούς γνώσης των θεμάτων του παραρτήματος Ι, η οποία αποκτάται από τους επαγγελματίες χρήστες, τους διανομείς και τους συμβούλους, είτε μέσω κατάρτισης είτε με άλλα μέσα. 

Άρθρο 6 Απαιτήσεις γαι τις πωλήσεις γεωργικών φαρμάκων

1.     Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2015: Α. Μέριμνα για απασχόληση επαρκούς προσωπικού από τους διανομείς. Το προσωπικό θα πρέπει να κατέχει το πιστοποιητικό (άρθρο 5(2) και να είναι διαθέσιμο κατά τον χρόνο πώλησης για παροχή πληροφοριών σχετικά με τη χρήση γεωργικών φαρμάκων και τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Β. Εξαιρούνται οι μικροπωλητές προϊόντων για μη επαγγελματική χρήση εάν δεν προσφέρουν συνθέσεις γεωργικών φαρμάκων που χαρακτηρίζονται τοξικές, πολύ τοξικές, καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή σύμφωνα με την οδηγία 1999/45/ΕΚ.

2.     Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2015: Λήψη μέτρων για πώληση γεωργικών φαρμάκων εγκεκριμένων για επαγγελματική χρήση μόνο στα πρόσωπα που διαθέτουν το πιστοποιητικό (άρθρο 5(2)).

3.     Α. Επιβολή υποχρέωσης διανομέων που πωλούν φάρμακα σε μη επαγγελματίες χρήστες, να παρέχουν γενικές πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων ( πηγές κινδύνου, έκθεση, αποθήκευσης, χειρισμό, εφαρμογή, ασφαλής διάθεση, εναλλακτικές λύσεις χαμηλού κινδύνου).

 Β. Τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτούν από τους παραγωγούς των γεωργικών φαρμάκων να παρέχουν αυτές τις πληροφορίες.

Άρθρο 7 Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση

1.   Ενημέρωση κοινού και παραγωγή προγραμμάτων πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης καθώς και παροχή πληροφοριών σχετικά με τα γεωργικά φάρμακα, ιδιαίτερα όσον αφορά τους κινδύνους και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου, τους οργανισμούς που δεν αποτελούν στόχο και το περιβάλλον εξαιτίας της χρήσης τους και σχετικά με την ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων χωρίς χημικά μέσα.

2.   Καθιέρωση συστημάτων συλλογής πληροφοριών σχετικά με περιστατικά οξείας δηλητηριάσεις, καθώς και για ανάπτυξη χρόνιων δηλητηριάσεων.

3.   Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2012, τα κράτη μέλη μαζί με την Επιτροπή θα εκπονήσουν στρατηγικό έγγραφο προσανατολισμού για την εποπτεία και τη διερεύνηση των επιπτώσεων της χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Άρθρο 8 Επιθεώρηση του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού

1.   Τακτική επιθεώρηση εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων επαγγελματικής χρήσης. Το διάστημα μεταξύ των επιθεωρήσεων δεν θα υπερβαίνει τα πέντε έτη έως το 2020 και δεν θα υπερβαίνει τα τρία έτη στη συνέχεια.

2.   Α. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2016: Διενέργεια τουλάχιστον μιας επιθεώρησης του εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων. Μετά από αυτό, μόνον εξοπλισμός ο οποίος έχει επιτύχει στον έλεγχο χρησιμοποιείται για επαγγελματικούς σκοπούς.

Β. Καινούριος εξοπλισμός επιθεωρείται τουλάχιστον μια φορά εντός πέντε ετών μετά την αγορά.

3.   Α. Διαφορετικά χρονοδιαγράμματα και διαστήματα επιθεώρησης  μπορούν να εφαρμόζονται κατά παρέκκλιση των παραγράφων 1 και 2 για: για  εξοπλισμό εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων που δεν χρησιμοποιείται για  ψεκασμό γεωργικών φαρμάκων, για φορητό εξοπλισμό εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων ή επινώτιους ψεκαστήρες και για πρόσθετο εξοπλισμό εφαρμογής (εξοπλισμός ψεκασμού τοποθετημένος σε τρένα ή αεροσκάφη, ψεκαστήρες με βραχίονα μεγαλύτερο των 3 μέτρων, περιλαμβανομένων και των ψεκαστήρων των τοποθετημένων πάνω σε μηχανήματα σποράς)ο οποίος χρησιμοποιείται σε πολύ μικρό βαθμό, που θα αναγράφεται στο προβλεπόμενο στο άρθρο 4 εθνικό σχέδιο δράσης.

Β. Εξαιρούνται από επιθεώρηση κατά παρέκκλιση των παραγράφων 1 και 2: φορητός εξοπλισμός εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων ή επινώτιοι ψεκαστήρες. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι χειριστές έχουν ενημερωθεί σχετικά με την ανάγκη τακτικής αλλαγής των εξαρτημάτων και σχετικά με τους συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με τον εξοπλισμό αυτό, καθώς και ότι έχουν εκπαιδευθεί στην ορθή χρήση του εξοπλισμού εφαρμογής (άρθρο 5).

4.   Κατά τις επιθεωρήσεις, εξακριβώνεται αν ο εξοπλισμός εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων ανταποκρίνεται στις σχετικές απαιτήσεις του παραρτήματος II.

5.   Με βάση την εκπαίδευση που έχουν λάβει οι επαγγελματίες χρήστες (άρθρο 5), διενεργούν τακτικά ρυθμίσεις και τεχνικούς ελέγχους του εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων.

6.   Α. Καθορισμός φορέων υπευθύνων για υλοποίηση συστημάτων επιθεώρησης και ενημέρωση σχετικά, της Επιτροπής

Β. Θέσπιση συστημάτων χορήγησης πιστοποιητικών τα οποία καθιστούν βεβαιώνουν τη διενέργεια των επιθεωρήσεων και αναγνωρίζουν τα πιστοποιητικά που χορηγούνται σε άλλα κράτη όταν το χρονικό διάστημα από την τελευταία επιθεώρηση που διενεργήθηκε σε άλλο κράτος μέλος είναι ίσο ή μικρότερο από το διάστημα επιθεώρησης που ισχύει για το έδαφός του.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ

Άρθρο 9 Αεροψεκασμοί

1.   Ο αεροψεκασμός απαγορεύεται

2.   Ο αεροψεκασμός επιτρέπεται κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, σε ειδικές περιπτώσεις εάν:

Α. Δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, ή υπάρχουν σαφή πλεονεκτήματα από άποψη περιορισμένου αντίκτυπου στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον σε σύγκριση με την επίγεια εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων

Β. Τα γεωργικά φάρμακα είναι εγκεκριμένα για αεροψεκασμό

Γ. Ο χειριστής που εκτελεί αεροψεκασμό κατέχει το πιστοποιητικό (άρθρο 5(2)).

Δ. Η επιχείρηση υπεύθυνη για αεροψεκασμό έχει έγκριση αρμόδιας αρχής για τον εξοπλισμό και τα αεροσκάφη

Ε. Η έγκριση περιλαμβάνει μέτρα διαχείρισης κινδύνων αν ο ψεκασμός γίνεται σε περιοχές ανοικτές στο κοινό. Δεν γίνεται αεροψεκασμός σε κατοικημένες περιοχές

Στ. Από το 2013 και έπειτα, τα αεροσκάφη πρέπει να είναι εξοπλισμένα με εξαρτήματα που χρησιμοποιούν τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία για τον περιορισμό της μετακίνησης του ψεκαστικού νέφους.

3.   Α. Καθορισμός αρμοδίων αρχών υπευθύνων για καθορισμό των συνθηκών υπό τις οποίες διενεργείται αεροψεκασμός (καλλιέργειες, περιοχές, περιστάσεις, καιρικές συνθήκες).

Β. Οι αρμόδιες αρχές προσδιορίζουν επίσης μέτρα προειδοποίησης των κατοίκων και διερχομένων καθώς και μέτρα προστασία του γειτνιάζοντος της περιοχής που ψεκάζεται περιβάλλοντος

4.   Έγκαιρη υποβολή αίτησης αεροψεκασμού, με όλα τα απαιτούμενα συνοδευτικά έγγραφα και πληροφορίες (χρονική περίοδος, ποσότητες και τύπος γεωργικών φαρμάκων)

5.   Διενεργείται παρακολούθηση

6.   Τήρηση αρχείου αιτήσεων και εγκρίσεων και δημοσιοποίηση συναφών πληροφοριών

Άρθρο 10 Ενημέρωση του κοινού

Στα εθνικά σχέδια δράσης μπορούν να περιληφθούν διατάξεις σχετικά με την ενημέρωση των ανθρώπων οι οποίοι θα μπορούσαν να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.

Άρθρο 11 Ειδικά μέτρα για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και του πόσιμου νερού

1.   Θέσπιση μέτρων για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και πόσιμου νερού -από τις επιπτώσεις των γεωργικών φαρμάκων.

2.    Τα μέτρα περιλαμβάνουν:

Α. Χορήγηση προτεραιότητας στα γεωργικά φάρμακα που δεν έχουν ταξινομηθεί ως επικίνδυνα για το υδάτινο περιβάλλον σύμφωνα με την οδηγία 1999/45/ΕΚ ούτε περιέχουν πρωτεύουσες επικίνδυνες ουσίες όπως ορίζονται στο άρθρο 16 παράγραφος 3 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ

Β. Χορήγηση προτεραιότητας στις αποδοτικότερες τεχνικές εφαρμογής

Γ. Χρήση μέτρων άμβλυνσης που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο ρύπανσης εκτός του χώρου του ψεκασμού από μετακίνηση του ψεκαστικού νέφους, επιφανειακή και υπόγεια απορροή (δημιουργία ζωνών ανάσχεσης και  ασφάλειας)

Δ. Περιορισμός στον μέγιστο δυνατό βαθμό ή κατάργηση των εφαρμογών γεωργικών φαρμάκων στην επιφάνεια ή κατά μήκος οδών, πολύ διαπερατών εδαφών ή άλλων υποδομών που βρίσκονται κοντά σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα, καθώς και στην επιφάνεια σφραγισμένων εδαφών

Άρθρο 12 Μείωση της χρήσης γεωργικών φαρμάκων ή των κινδύνων τους σε συγκεκριμένες περιοχές

Ελαχιστοποιείται ή απαγορεύεται η χρήση γεωργικών φαρμάκων:

Α. Περιοχές που χρησιμοποιούνται από το ευρύ κοινό ή από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (δημόσια πάρκα και κήποι, αθλητικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και παιδικές χαρές, κοντά σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης)  

          Β. Προστατευόμενες περιοχές των οδηγιών 2000/60/ΕΚ –οδηγία πλαίσιο για ύδατα- 79/409/ΕΟΚ-οδηγία πτηνών- και 92/43/ΕΟΚ-οδηγία οικοτόπων

          Γ. Περιοχές που έχουν πρόσφατα ψεκασθεί και χρησιμοποιούνται ή είναι προσβάσιμες από τους εργαζομένους στη γεωργία.

Άρθρο 13 Χειρισμός και αποθήκευση των γεωργικών φαρμάκων και επεξεργασία των συσκευασιών τους και των καταλοίπων τους  

1.   Θέσπιση μέτρων ώστε οι ακόλουθες εργασίες από επαγγελματίες χρήστες, και ενδεχομένως από διανομείς, να μην θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον:
Α. Αποθήκευση, χειρισμός, αραίωση, ανάμειξη γεωργικών φαρμάκων πριν την εφαρμογή
Β) Χειρισμός συσκευασιών και καταλοίπων γεωργικών φαρμάκων
Γ) Διάθεση ψεκαστικού διαλύματος που απομένει μετά την εφαρμογή
Δ) Καθαρισμός εξοπλισμού μετά την εφαρμογή
Ε) Ανάκτηση ή διάθεση καταλοίπων γεωργικών φαρμάκων και συσκευασιών τους σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία για τα απόβλητα.

2.   Μέτρα για την αποτροπή των επικίνδυνων εργασιών χειρισμού γεωργικών φαρμάκων  εγκεκριμένα για χρήση από μη επαγγελματίες χρήστες (χρήση γεωργικών φαρμάκων χαμηλής τοξικότητας, έτοιμα προς χρήση σκευάσματα και περιορισμός στα μεγέθη των περιεκτών ή των συσκευασιών).

3.   Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε οι χώροι αποθήκευσης γεωργικών φαρμάκων για επαγγελματική χρήση να κατασκευάζονται έτσι ώστε να προλαμβάνεται η ακούσια ελευθέρωση. Ιδιαίτερη προσοχή στην τοποθεσία, μέγεθος και κατασκευαστικά υλικά.

Άρθρο 14 Ολοκληρωμένη φυτοπροστασία

1.   Προτεραιότητα σε μεθόδους χωρίς χημικά μέσα, ούτως ώστε οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων να στραφούν σε πρακτικές και προϊόντα με το χαμηλότερο δυνατό κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον μεταξύ εκείνων που είναι διαθέσιμα για την αντιμετώπιση του ίδιου προβλήματος επιβλαβών οργανισμών. Οι μέθοδοι περιλαμβάνουν  την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία και τη βιολογική καλλιέργεια

2.   Δημιουργία συνθηκών για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας ή στήριξη της δημιουργία των συνθηκών αυτών. Ειδικότερα: διάθεσή πληροφοριών και μέσων για την παρακολούθηση των επιβλαβών οργανισμών, λήψη αποφάσεων, καθώς και πρόσβαση σε υπηρεσίες συμβουλευτικής για την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία.

3.   Μέχρι 30 Ιουνίου 2013:  υποβολή στην Επιτροπή έκθεσης σχετικά με την εφαρμογή των παραγράφων 1 και 2, αναφέροντας ειδικότερα αν έχουν δημιουργηθεί οι αναγκαίες συνθήκες για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας.

4.   Περιγραφή στο εθνικό πρόγραμμα δράσης, των δραστηριοτήτων που θα ακολουθηθούν, ώστε οι γενικές αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας, όπως καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ, να εφαρμοστούν από όλους τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων το αργότερο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2014.

5.   Θέσπιση κατάλληλων κινήτρων για ενθάρρυνση επαγγελματιών χρηστών για εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας σε εθελοντική βάση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V ΔΕΙΚΤΕΣ, ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Άρθρο 15 Δείκτες

1.   Θέσπιση εναρμονισμένων δεικτών κινδύνου. Είναι δυνατή η χρήση υφιστάμενων εθνικών δεικτών ή η υιοθέτηση άλλων επιπλέων των εναρμονισμένων.

2.   Τα κράτη μέλη:

Α. Υπολογίζουν τους δείκτες με χρήση στατιστικών στοιχείων

Β. Προσδιορίζουν τις τάσεις χρήσης ορισμένων δραστικών ουσιών

Γ. Προσδιορίζουν τα στοιχεία προτεραιότητας (δραστικές ουσίες, καλλιέργειες, περιοχές, πρακτικές) που χρειάζονται προσοχή ή τις πρακτικές για επίτευξη των στόχων της οδηγίας και για ενθάρρυνση της εισαγωγής της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και εναλλακτικών προσεγγίσεων ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα γεωργικά φάρμακα.

3.   Τα στοιχεία που συλλέγονται με την εφαρμογή της παραγράφου 2 ανακοινώνονται στην Επιτροπή και δημοσιοποιούνται στο κοινό

4.   Α. Η Επιτροπή υπολογίζει τους δείκτες κινδύνου σε κοινοτικό επίπεδο

Β. Με τα στοιχεία αυτά αξιολογείται η επίτευξη των στόχων άλλων πολιτικών στον τομέα των γεωργικών φαρμάκων, της υγείας, του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. 

          Γ. Τα στοιχεία διατίθενται στο κοινό σε ιστοσελίδα

Άρθρο 16 Υποβολή Εκθέσεων

Η Επιτροπή υποβάλλει τακτικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση για την πρόοδο της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 17 Κυρώσεις

Α. Καθορισμός κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων εθνικού δικαίου που θεσπίζονται με βάση την παρούσα οδηγία.

Β. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2012: Κοινοποίηση διατάξεων στην Επιτροπή και γνωστοποίηση τυχόν τροποποιήσεων

Άρθρο 18 Ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστες πρακτικές

Συζήτηση στην ομάδα εμπειρογνωμόνων της θεματικής στρατηγικής

Άρθρο 19 Τέλη και Επιβαρύνσεις

1.   Μπορεί να γίνεται ανάκτηση των εξόδων στα οποία υποβάλλονται τα κράτη λόγω τήρησης των υποχρεώσεων τους απέναντι στην παρούσα οδηγία, μέσω επιβολής τελών ή επιβαρύνσεων

2.   Το τέλος ή η επιβάρυνση θεσπίζεται με διαφάνεια και αντιστοιχεί στο πραγματικό κόστος της σχετικής εργασίας

Άρθρο 20 Τυποποίηση

1.   Τα πρότυπα επιθεώρησης για εξακρίβωση αν ο εξοπλισμός εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του παραρτήματος ΙΙ (άρθρο 8(3)) καθορίζονται με βλαση την οδηγία 98/34/ΕΚ άρθρο 6(3).

2.   Η Επιτροπή δημοσιεύει τα στοιχεία αναφοράς των προτύπων στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.   Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι ένα πρότυπο δεν πληρεί τις απαιτήσεις,  παραπέμπεται το ζήτημα στη σχετική επιτροπή η οποία γνωμοδοτεί.

Άρθρο 21 Διαδικασία Επιτροπής

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από τη Μόνιμη Επιτροπή για την Τροφική Αλυσίδα και την Υγεία των Ζώων

Άρθρο 22 Δαπάνες

Η επιτροπή μπορεί να χρηματοδοτεί:

Α: Ανάπτυξη εναρμονισμένου συστήματος, για συλλογή και αποθήκευση πληροφοριών που αφορούν τους δείκτες κινδύνου από γεωργικά φάρμακα, και για τη διάθεση των πληροφοριών αυτών στις αρμόδιες αρχές, σε άλλους ενδιαφερόμενους και στο ευρύ κοινό

Β. Διενέργεια μελετών για κατάρτιση και εξέλιξη των νομοθετικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένης της προσαρμογής των παραρτημάτων της παρούσας οδηγίας στην τεχνική πρόοδο

Γ. Διατύπωση κατευθυντήριων γραμμών και βέλτιστων πρακτικών για τη διευκόλυνση της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 23 Μεταφορά στο Εθνικό Δίκαιο

1.   Μέχρι τις 14 Δεκεμεβρίου 2011: τίθενται σε ισχύ οι νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για τη συμμόρφωση των κρατών με την παρούσα οδηγία

2.   Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Σημαντικές Ημερομηνίες

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2011: Τίθενται σε ισχύ οι νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για την συμμόρφωση των κρατών με την παρούσα οδηγία

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2012: Κοινοποίηση οικείων  εθνικών σχεδίων δράσης στην Επιτροπή και στα λοιπά κράτη μέλη.

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2012: Εκπόνηση στρατηγικού εγγράφου προσανατολισμού για την εποπτεία και τη διερεύνηση των επιπτώσεων της χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον σε συνεργασία με την Επιτροπή

Μέχρι 12 Δεκεμβρίου 2012: Κοινοποίηση διατάξεων εθνικού δικαίου (κυρώσεις για παράβαση) στην Επιτροπή και γνωστοποίηση τυχόν τροποποιήσεων

Μέχρι 30 Ιουνίου 2013:  υποβολή στην Επιτροπή έκθεσης σχετικά με την εφαρμογή των παραγράφων 1 και 2, του άρθρου 14 σχετικά με την φυτοπροστασία, με  ειδικότερη αναφορά στο αν έχουν δημιουργηθεί οι αναγκαίες συνθήκες για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2013:  θέσπιση συστημάτων χορήγησης πιστοποιητικού και καθορισμός των αρμόδιων αρχών υπεύθυνων για την υλοποίησή τους

Από το 2013 και έπειτα:  τα αεροσκάφη πρέπει να είναι εξοπλισμένα με εξαρτήματα που χρησιμοποιούν τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία για τον περιορισμό της μετακίνησης του ψεκαστικού νέφους.

Μέχρι 1η Ιανουαρίου 2014: Εφαρμογή των γενικών αρχών της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας από όλους τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων.

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2014: Υποβολή έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις πληροφορίες που διαβίβασαν τα κράτη μέλη όσον αφορά τα εθνικά σχέδια δράσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2015: Μέριμνα για απασχόληση επαρκούς πιστοποιημένου προσωπικού από τους διανομείς. Το πιστοποιημένο προσωπικό θα πρέπει να είναι διαθέσιμο κατά την πώληση για παροχή πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους, τη χρήση και ασφάλειατων γεωργικών φαρμάκων.

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2015: Πώληση γεωργικών φαρμάκων επαγγελματικής χρήσης μόνο στα άτομα που διαθέτουν το πιστοποιητικό (άρθρο 5(2)).

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2016: Διενέργεια τουλάχιστον μιας επιθεώρησης του εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων.

Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2018: Υποβολή έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πείρα που απέκτησαν τα κράτη μέλη σε σχέση με την εφαρμογή των εθνικών στόχων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο

Για το Γραφείο του Επιτρόπου Περιβάλλοντος:  Αθηνά Παπαθεοδούλου

Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Επίτροπος Περιβάλλοντος

Http://perivallon.eu