Το πιο κάτω κείμενο το ετοίμασε ο φίλος Γιάννος Κακουλλής με ειδική αναφορά στο Δήμο Αγίου Αθανασίου:
Ετοιμάστηκε και έχει ήδη κυκλοφορήσει σε όλα τα νοικοκυριά της περιοχής έγχρωμο ενημερωτικό φυλλάδιο με εικόνες και ενημερωτικό κείμενο που επεξηγεί με απλά λόγια πως μπορεί ο κάθε δημότης που έχει έστω και ένα μικρό κήπο, να κάνει τη δική του κομποστοποίηση. Το μόνο που χρειάζεται ένας είναι ένα βαρέλι χωρίς πάτο μέσα στο οποίο μπορεί να βάζει όλα τα φυτικά απορρίμματα της κουζίνας και του κήπου του. Τα απορρίμματα αυτά σιγά-σιγά αποσυντίθενται και μετατρέπονται σε εξαιρετικό οργανικό λίπασμα το οποίο μπορεί μετά να χρησιμοποιηθεί στον κήπο. Αν στο βαρέλι μπει και ένα ξύλινο κάλυμμα δεν μυρίζει καθόλου ούτε προκαλεί οποιαδήποτε οχληρία. Εννοείται ότι αντί βαρέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ένα ξύλινο ή πλαστικό κιβώτιο ανάλογου μεγέθους. Στα καταστήματα επίσης διατίθενται ειδικά πλαστικά δοχεία για αυτό το σκοπό. Με τις κλιματικές συνθήκες τις Κύπρου η αποσύνθεση παίρνει περίπου 2 - 3 μήνες. Καλό είναι να αφήνεται το υλικό να σταθεροποιηθεί για ακόμα 2 - 3 μήνες και μετά είναι πλήρως έτοιμο για χρήση στον κήπο.
Για καλύτερα αποτελέσματα χρησιμοποιείται μείγμα από διάφορα υλικά όπως αγριόχορτα, γρασίδια, κλαδεύματα, απομεινάρια σαλάτας, φύλλα φρούτων, μουχλιασμένα ψωμιά κλπ τα οποία να ανακατεύονται κάθε τόσο. Η αποσύνθεση των φυτικών υλικών αυξάνει την θερμοκρασία του σωρού μέχρι και 65 βαθμούς Κελσίου. Αυτό σε συνδυασμό με την υγρασία των χόρτων κάνει την αποσύνθεση ακόμα πιο γρήγορη και αποτελεσματική.
Με τον τρόπο αυτό παράγεται οργανικό λίπασμα πολύ καλής ποιότητας. Το λίπασμα αυτό είναι πλούσιο σε οργανικά συστατικά και ιχνοστοιχεία και βελτιώνει την υφή του χώματος κάνοντας το πιο ανάλαφρο. Τα φυτά αναπτύσσονται πιο γρήγορα, είναι πιο ανθεκτικά στις φυτικές ασθένειες και τα φρούτα και τα λαχανικά που παράγονται με αυτό τον τρόπο είναι πιο εύγευστα. Στην ουσία είναι μια στροφή σε παραδοσιακές οργανικές μεθόδους καλλιέργειας όπως γινόταν παλιά πριν να εμφανιστούν τα χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα της κομποστοποίησης στο σπίτι είναι ότι τα απόβλητα του κάθε νοικοκυριού μειώνονται σημαντικά γιατί στην ουσία παραμένουν στον κήπο του σπιτιού. Έτσι έχει την ευκαιρία το κάθε σπίτι να κάνει την δική του ανακύκλωση και να μετατρέψει ένα άχρηστο υλικό σε πολύτιμο λίπασμα χωρίς έξοδα και χωρίς περίπλοκες διαδικασίες. Αυτό όμως θα έχει και οφέλη για τις υπηρεσίες του Δήμου διότι θα έχουν λιγότερα απόβλητα να μαζέψουν, να μεταφέρουν και να πετάξουν στις χωματερές ή στα ΧΥΤΥ.
Μέσα στα πλαίσια της εκστρατείας αυτής ο Δήμος Αγίου Αθανασίου συνεργάστηκε με την εταιρεία αναψυκτικών ΚΕΑΝ και εξασφάλισε αριθμό άδειων βαρελιών που η εταιρεία δεν χρειαζόταν πια. Με μια μικρή επεξεργασία τα βαρέλια μετατράπηκαν σε κάδους κομποστοποίησης τα οποία διατέθηκαν δωρεάν σε όσους δημότες ενδιαφέρθηκαν να δοκιμάσουν την κομποστοποίηση στο σπίτι τους.
Ήδη έχουν διατεθεί περίπου 60 κάδοι κομποστοποίησης και ο αριθμός αναμένεται να ξεπεράσει τους 100. Σκοπός της προσπάθειας αυτής είναι όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν την πρακτική εμπειρία στο σπίτι τους και να διαδοθεί το μήνυμα στην υπόλοιπη κοινότητα.
Παράλληλα έγιναν και ενημερωτικές ομιλίες σε σχολικές γιορτές στα σχολεία της περιοχής και τόσο οι δάσκαλοι όσο και οι μαθητές αλλά και πολλοί γονείς έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον. Στα σχολεία δόθηκαν δωρεάν κάδοι και μερικά σχολεία αποφάσισαν να υιοθετήσουν την κομποστοποίηση ως θέμα για το περιβαλλοντικό έργο της επόμενης σχολικής χρονιάς.
Καταβάλλονται πολλές προσπάθειες για ανακύκλωση των αποβλήτων. Με εξαίρεση όμως την κομποστοποιηση στο σπίτι, όλες οι διαδικασίες ανακύκλωσης έχουν τα δικά τους κόστη και τις δικές τους επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Για παράδειγμα η ανακύκλωση των γυάλινων μπουκάλων συνεπάγεται μεταφορά από το σπίτι στο "πράσινο σημείο" και μετά μεταφορά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης. Αυτό απαιτεί ενέργεια υπό μορφή πετρελαίου και ταυτόχρονη παραγωγή ρύπων. Η επεξεργασία στο εργοστάσιο ανακύκλωσης γυαλιών χρειάζεται επιπρόσθετη ενέργεια η οποία πάλι θα χρειαστεί πετρέλαιο και θα δημιουργήσει ρύπους. Ανάλογες επιπτώσεις δημιουργούνται και στην ανακύκλωση του χαρτιού, των μετάλλων και των πλαστικών.
Σε αντίθεση η κομποστοποίηση στο σπίτι είναι ίσως η μόνη μορφή ευρείας ανακύκλωσης που δεν χρειάζεται οποιασδήποτε μορφής ενέργεια, δεν χρειάζεται μηχανήματα ούτε εξειδικευμένες γνώσεις, δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ενώ το ανακυκλωμένο προϊόν βελτιώνει το περιβάλλον στον χώρο παραγωγής.
Ετοιμάστηκε και έχει ήδη κυκλοφορήσει σε όλα τα νοικοκυριά της περιοχής έγχρωμο ενημερωτικό φυλλάδιο με εικόνες και ενημερωτικό κείμενο που επεξηγεί με απλά λόγια πως μπορεί ο κάθε δημότης που έχει έστω και ένα μικρό κήπο, να κάνει τη δική του κομποστοποίηση. Το μόνο που χρειάζεται ένας είναι ένα βαρέλι χωρίς πάτο μέσα στο οποίο μπορεί να βάζει όλα τα φυτικά απορρίμματα της κουζίνας και του κήπου του. Τα απορρίμματα αυτά σιγά-σιγά αποσυντίθενται και μετατρέπονται σε εξαιρετικό οργανικό λίπασμα το οποίο μπορεί μετά να χρησιμοποιηθεί στον κήπο. Αν στο βαρέλι μπει και ένα ξύλινο κάλυμμα δεν μυρίζει καθόλου ούτε προκαλεί οποιαδήποτε οχληρία. Εννοείται ότι αντί βαρέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ένα ξύλινο ή πλαστικό κιβώτιο ανάλογου μεγέθους. Στα καταστήματα επίσης διατίθενται ειδικά πλαστικά δοχεία για αυτό το σκοπό. Με τις κλιματικές συνθήκες τις Κύπρου η αποσύνθεση παίρνει περίπου 2 - 3 μήνες. Καλό είναι να αφήνεται το υλικό να σταθεροποιηθεί για ακόμα 2 - 3 μήνες και μετά είναι πλήρως έτοιμο για χρήση στον κήπο.
Για καλύτερα αποτελέσματα χρησιμοποιείται μείγμα από διάφορα υλικά όπως αγριόχορτα, γρασίδια, κλαδεύματα, απομεινάρια σαλάτας, φύλλα φρούτων, μουχλιασμένα ψωμιά κλπ τα οποία να ανακατεύονται κάθε τόσο. Η αποσύνθεση των φυτικών υλικών αυξάνει την θερμοκρασία του σωρού μέχρι και 65 βαθμούς Κελσίου. Αυτό σε συνδυασμό με την υγρασία των χόρτων κάνει την αποσύνθεση ακόμα πιο γρήγορη και αποτελεσματική.
Με τον τρόπο αυτό παράγεται οργανικό λίπασμα πολύ καλής ποιότητας. Το λίπασμα αυτό είναι πλούσιο σε οργανικά συστατικά και ιχνοστοιχεία και βελτιώνει την υφή του χώματος κάνοντας το πιο ανάλαφρο. Τα φυτά αναπτύσσονται πιο γρήγορα, είναι πιο ανθεκτικά στις φυτικές ασθένειες και τα φρούτα και τα λαχανικά που παράγονται με αυτό τον τρόπο είναι πιο εύγευστα. Στην ουσία είναι μια στροφή σε παραδοσιακές οργανικές μεθόδους καλλιέργειας όπως γινόταν παλιά πριν να εμφανιστούν τα χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα της κομποστοποίησης στο σπίτι είναι ότι τα απόβλητα του κάθε νοικοκυριού μειώνονται σημαντικά γιατί στην ουσία παραμένουν στον κήπο του σπιτιού. Έτσι έχει την ευκαιρία το κάθε σπίτι να κάνει την δική του ανακύκλωση και να μετατρέψει ένα άχρηστο υλικό σε πολύτιμο λίπασμα χωρίς έξοδα και χωρίς περίπλοκες διαδικασίες. Αυτό όμως θα έχει και οφέλη για τις υπηρεσίες του Δήμου διότι θα έχουν λιγότερα απόβλητα να μαζέψουν, να μεταφέρουν και να πετάξουν στις χωματερές ή στα ΧΥΤΥ.
Μέσα στα πλαίσια της εκστρατείας αυτής ο Δήμος Αγίου Αθανασίου συνεργάστηκε με την εταιρεία αναψυκτικών ΚΕΑΝ και εξασφάλισε αριθμό άδειων βαρελιών που η εταιρεία δεν χρειαζόταν πια. Με μια μικρή επεξεργασία τα βαρέλια μετατράπηκαν σε κάδους κομποστοποίησης τα οποία διατέθηκαν δωρεάν σε όσους δημότες ενδιαφέρθηκαν να δοκιμάσουν την κομποστοποίηση στο σπίτι τους.
Ήδη έχουν διατεθεί περίπου 60 κάδοι κομποστοποίησης και ο αριθμός αναμένεται να ξεπεράσει τους 100. Σκοπός της προσπάθειας αυτής είναι όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν την πρακτική εμπειρία στο σπίτι τους και να διαδοθεί το μήνυμα στην υπόλοιπη κοινότητα.
Παράλληλα έγιναν και ενημερωτικές ομιλίες σε σχολικές γιορτές στα σχολεία της περιοχής και τόσο οι δάσκαλοι όσο και οι μαθητές αλλά και πολλοί γονείς έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον. Στα σχολεία δόθηκαν δωρεάν κάδοι και μερικά σχολεία αποφάσισαν να υιοθετήσουν την κομποστοποίηση ως θέμα για το περιβαλλοντικό έργο της επόμενης σχολικής χρονιάς.
Καταβάλλονται πολλές προσπάθειες για ανακύκλωση των αποβλήτων. Με εξαίρεση όμως την κομποστοποιηση στο σπίτι, όλες οι διαδικασίες ανακύκλωσης έχουν τα δικά τους κόστη και τις δικές τους επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Για παράδειγμα η ανακύκλωση των γυάλινων μπουκάλων συνεπάγεται μεταφορά από το σπίτι στο "πράσινο σημείο" και μετά μεταφορά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης. Αυτό απαιτεί ενέργεια υπό μορφή πετρελαίου και ταυτόχρονη παραγωγή ρύπων. Η επεξεργασία στο εργοστάσιο ανακύκλωσης γυαλιών χρειάζεται επιπρόσθετη ενέργεια η οποία πάλι θα χρειαστεί πετρέλαιο και θα δημιουργήσει ρύπους. Ανάλογες επιπτώσεις δημιουργούνται και στην ανακύκλωση του χαρτιού, των μετάλλων και των πλαστικών.
Σε αντίθεση η κομποστοποίηση στο σπίτι είναι ίσως η μόνη μορφή ευρείας ανακύκλωσης που δεν χρειάζεται οποιασδήποτε μορφής ενέργεια, δεν χρειάζεται μηχανήματα ούτε εξειδικευμένες γνώσεις, δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ενώ το ανακυκλωμένο προϊόν βελτιώνει το περιβάλλον στον χώρο παραγωγής.
Σχόλια
Το μερίδιον των οργανικών αποβλήτων σε βάρος ίσως είναι πέραν του 30% αν σε όγκο είναι 20%. Από τον καιρό που έκαμα κοπριά στον κήπο μου (έτσι έλάλεν η γιαγιά μου το βουνάρι "κομποστοποίησης" που είχε μέχρι το 1970 στην αυλή), αλαφρύναν κατά πολύ τα σακκούλια με τα ποσκούπηδα μου.
Στη Γερμανοελβετία πον πιό προχωρημένη η νοοτροπία του κόσμου, ο καθένας πληρώνει φόρο ποσκουπήων γοράζοντας εγκεκριμένες σακούλες ποσκουπήων κατά 3 € την μιά που την εταιρία μαζέματος των ποσκουπήων. Πριν γοράσει κάποιος κάτι, σκέφτεται πολλά τι θα πετάξει που τα περιτυλίγματα, τζιαι τα σούππερμάρκετ πωλούν τα πάντα τωρά χωρίς περιτύλαγμα. Φυσικά έναν τέθκοιο μέτρο στην Κύπρο πον στα πρώτα βήματα θα σημαίνει πάλι να σύρνει ο κάθε ασυνείδητος τα ποσκούπηδα του μες τους δρόμους για να "γλυτώνει" το 3€ του κόστους περισυλλογής.
Μπράβο πάντως στην επιτροπή περιβάλλοντος του Δήμου. Έτσι πρωτοβουλίες παίρνουν την κοινωνική οργάνωση μπροστά.
Το πιό τέλειο σύστημα ανακύκλωσης το είδα στην Κούβα που είναι η πιό περιβαλλοντική χώρα του κόσμου (ναι, όποιος δεν το πιστέυει να πάει να δεί που κοντά). Τα μωρά της γειτονειάς οργανωθήκαν που τες λαϊκές επιτροπές γειτονιάς τζιαι συνάουν τα πάντα που είναι ανακυκλώσυμα με φορτηγό ποδήλατο ανακύκλωσης. Πουλούν τα στο Δήμο που έχει υπηρεσία αναχρησημοποίησης, ή ανακύκλωσης. Για παράδειγμα όλες οι μάρκες σαμπουάν, υγρών πλησίματος, μαρμελάδων, μελιού, ποτών, ξαναγεμώννουν τα δοχεία αφού τα απολυμάνουν.