Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2008

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος
- Τα Κυπριακά προβλήματα -

Η 5^η του Ιούνη είναι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, μια μέρα που ορίστηκε για να μας δίνει την ευκαιρία να αναλογιστούμε τη σημασία του περιβάλλοντος και τι πρέπει να κάνουμε για την προστασία του.

Στην Κύπρο, πέρα από τη λεκτική παραδοχή ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι απαραίτητη, περιβάλλον και άνθρωποι εξακολουθούν να καταπονούνται με σοβαρά προβλήματα όπως:

Νερό: Παρά το μέγεθος του προβλήματος καθυστερεί η άμεση λήψη έστω και απλών μέτρων για μείωση της ζήτησης, πέραν από τις περικοπές. Στοιχεία δεικνύουν ότι οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από την αύξηση του πληθυσμού. Οι αφαλατώσεις υποθηκεύουν απλά το μέλλον των παιδιών μας στο πετρέλαιο. Τα συστήματα επεξεργασίας λυμάτων που θα έδιναν τεράστιες ποσότητες νερού βρίσκονται σε πάρα πολύ καθυστερημένο στάδιο. Η τραγική κατάσταση με το υδατικό δεικνύει για ακόμη μια φορά την άμεση ανάγκη δημιουργίας ενός ανεξάρτητου Φορέα Υδάτων.

Απόβλητα: Η έναρξη των έργων για το ΧΥΤΥ της Κόσιης είναι το μόνο που έχει γίνει. Τα "πράσινα σημεία" για συλλογή των οικιακών αποβλήτων μεγάλου όγκου, η ανακύκλωση των μπαταριών, των αποβλήτων κατασκευών (μπάζων) και των ελαστικών καθυστερούν αδικαιολόγητα. Η διαχείριση του αμιάντου, των ιατρικών αποβλήτων, των κτηνοτροφικών αποβλήτων και των ψόφιων ζώων ακόμη να προχωρήσει. Δεν γίνεται καμιά εκστρατεία για τη μείωση των οικιακών αποβλήτων, αν και το 2010 θα πρέπει να έχουμε μειώσει τα οργανικά μας απόβλητα κατά 50%. Η Κύπρος είναι ένας απέραντος σκουπιδότοπος.

Ενέργεια: Οι αλλαγές στις διαδικασίες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και οι νέες επιχορηγήσεις θα δώσουν νέα ώθηση. Οι καθυστερήσεις όμως στην επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανεπαρκής νομοθεσία για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων και η μη αξιοποίηση άλλων ΑΠΕ, όπως η βιομάζα και η γεωθερμική ενέργεια, θα μας κοστίσουν πολύ! Δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική εκστρατεία εξοικονόμησης ενέργειας πέραν αυτής των λαμπτήρων. Η λογικά αναμενόμενη δημόσια διαβούλευση για ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως η ενεργειακή πολιτική δεν έχει γίνει.

Κυκλοφοριακό: Υπάρχουν σημαντικά προγράμματα για τις Δημόσιες Μεταφορές, προγραμματισμένα για υλοποίηση μέχρι το τέλος του 2009. Υπάρχουν όμως σημαντικές αποφάσεις που πρέπει να παρθούν πολύ σύντομα και που προχωρούν με διαδικασίες που δε φαίνεται να δημοσιοποιούνται. Ποιος θα αναλάβει για παράδειγμα το συντονισμό των μεταφορών εντός των πόλεων αλλά και μεταξύ πόλεων; Μια απόφαση που πρέπει να οριστικοποιηθεί πριν το 2009. Ακόμη ένα παράδειγμα σχεδιασμών που γίνονται χωρίς δημόσιο διάλογο.

Πολεοδομικά: Η πίεση στο φυσικό περιβάλλον από τη συνεχή ανάπτυξη από τις νέες τουριστικές και οικιστικές περιοχές και τη μεμονωμένη κατοικία είναι καταστροφική. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός των πόλεων περιορίζεται μόνο στον καθορισμό ζωνών και οι συνεχείς διαπλατύνσεις δρόμων σε πόλεις και βουνά δημιουργούν προβλήματα στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη, εφόσον οι σχετικές νομοθεσίες για την εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών και μέτρων για την προστασία της φύσης και των οικότοπων, που απορρέουν από Ευρωπαϊκές Οδηγίες, δεν εφαρμόζονται στον καθορισμό των Τοπικών Σχεδίων.

Πολιτικές και Στρατηγικές: Η κυβερνητική μηχανή έχει ετοιμάσει ένα μεγάλο αριθμό τέτοιων πολιτικών (π.χ. Αειφόρος Ανάπτυξη, Μείωση των Ρύπων, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση κλπ), οι οποίες όμως ουσιαστικά δεν εφαρμόζονται. Το κάθε Υπουργείο εργάζεται αυτόνομα και οι αντιπαλότητες των Υπηρεσιών εμποδίζουν την εφαρμογή τους. Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή, όχι μόνο επειδή απειλούμαστε από κυρώσεις, αλλά και επειδή η περιβαλλοντική πολιτική στο τέλος δεν εφαρμόζεται.

Πανίδα και χλωρίδα: Υδροβιότοποι και αλυκές έχουν καταλήξει να είναι σκουπιδότοποι χωρίς καμιά φροντίδα, οι δηλητηριάσεις ζώων καθημερινή πρακτική, μέσα στη λίμνη της Ορόκλινης σχεδιάζεται δρόμος μαζί με άλλα έργα, η Πολεοδομία επιμένει να περάσει δρόμο μέσα από το Εθνικό Πάρκο Αθαλάσσας και το δάσος της Ακαδημίας, περιοχή Νατούρα 2000 του Κάβο Γκρέκο είναι σκουπιδότοπος. Η έλλειψη διαχείρισης είναι εμφανής.

Κλιματικές αλλαγές: Βρισκόμαστε σε περιοχή του πλανήτη που θα πληγεί περισσότερο από τις κλιματικές αλλαγές. Με την ετοιμασία της Έκθεσης για την αντιμετώπιση της ερημοποίησης θα πρέπει να ετοιμαστεί τάχιστα και μελέτη για τις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχουν οι κλιματικές αλλαγές στην οικονομία του τόπου. Ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος δεν έχουν ληφθεί ακόμη.