Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ημερίδα: "Στρατηγική για επίλυση υδατικού"

Ημερίδα από Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων:
Στρατηγική για επίλυση υδατικού

Αγαπητοί φίλοι,

Θα ήθελα πρώτα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου έχετε κάνει με την πρόσκληση σας να απευθύνω χαιρετισμό στην ημερίδα για την επίλυση του υδατικού ένα θέμα με το οποίο ασχολούμαι από τις πρώτες μέρες της ανάμειξης μου σε περιβαλλοντική οργάνωση από τις αρχές του δεκαετίας του '90.

Η αλήθεια είναι ότι όπως και τώρα, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν ανέκαθεν πάρα πολλές διαφωνίες με τη κυβερνητική πολιτική και τίποτα από ότι λέγαμε δεν φαινόταν, δημόσια τουλάχιστο, να είχε απήχηση και χρόνια μετά μερικά από αυτά τα προβλήματα παραμένουν.

Οι παράνομες διατρήσεις.
Ένα απλό παράδειγμα από την ιστοσελίδα του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων η οποία αναφέρει ότι από την υπεράντληση ο υδροφορέας στην περιοχή των Κοκκινοχωριών έχει φτάσει τα 40 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας με αποτέλεσμα το θαλασσινό νερό να ρέει στον υδροφορέα.

Η καταστροφή είναι τεράστια και όμως η παρακολούθηση του υδροφορέα γίνεται από το Τμήμα από το 2002!

6 χρόνια μετά δεν έχουμε πάρει οποιαδήποτε μέτρα για να προστατεύσουμε τα υπόγεια νερά στα Κοκκινοχώρια ή οπουδήποτε αλλού στην Κύπρο και έχουμε φτάσει στο σημείο να γίνονται αναφορές στη Βουλή για 300000 παράνομες διατρήσεις και να μην τις διαψεύδει κανείς.

Τα υπόγεια νερά
Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια φώναζαν πρώτοι οι κάτοικοι της περιοχής Ορούντας ότι τα χοιροστάσια και οι κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής κατέστρεψαν τις πηγές πόσιμου νερού της Κοινότητας από την ανεξέλεγκτη απόρριψη των αποβλήτων.

Χρόνια μετά, υπάρχει νόμος που έχει τεθεί και σε ισχύ, η μόλυνση όμως συνεχίζεται παντού, σε όλη την Κύπρο.

Τα Λύματα
Χτίσαμε αποχετευτικά συστήματα χωρίς αποθηκευτικούς χώρους για το επεξεργασμένο νερό και αργήσαμε πολύ να προωθήσουμε τη χρήση του στη γεωργία.

Αφήνουμε ακόμη μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένου νερού να χάνεται στη θάλασσα και αλλού.

Πρέπει να διαθέσουμε πόρους και να επισπεύσουμε την κατασκευή των κεντρικών συστημάτων αποχετεύσεων για να προστατεύσουμε τα υπόγεια νερά και να δώσουμε άφθονες ποσότητες νερού στη γεωργία για να αντικατασταθεί πόσιμο νερό που καταλήγει τώρα για άρδευση.

Θα πρέπει επίσης σε κάθε νέο αποχετευτικό σύστημα να προσφέρεται αποθήκευση του νερού και να υπάρχει ειδικά σχεδιασμένο σύστημα υποδοχής λυμάτων από μικρές γειτονικές κοινότητες που δεν εξυπηρετούνται αλλά έχουν πρόβλημα με τις αποχετεύσεις τους.

Αποχετευτικά συστήματα κοινοτήτων
Δεν είναι εύκολο για μια Κοινότητα ή ακόμη και ένα μικρό Δήμο να διαχειρίζεται από μόνη της ένα αποχετευτικό σύστημα. Θα πρέπει να υπάρχει η συνεργασία με το πιο κοντινό Συμβούλιο Αποχετεύσεων το οποίο με μια μικρή οικονομική ενίσχυση θα μπορεί πολύ πιο εύκολα να το διαχειριστεί.

Τα όμβρια
Τα νερά της βροχής έχουν παραγνωριστεί εντελώς από τα διάφορα τμήματα που τα θεωρούν και τα μεταχειρίζονται ως ένα μεγάλο μπελά. Και όμως οι ποσότητες των νερών στους οχετούς είναι τεράστιες και σε μια χώρα με σοβαρό υδατικό πρόβλημα που θα συνεχίσει να γίνεται πιο σοβαρό δεν έπρεπε να αφήνουμε όλες αυτές τις ποσότητες αναξιοποίητες.

Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα στο εξωτερικό για τη σωστή χρήση των ομβρίων και ελπίζω σύντομα να έχουμε και στην Κύπρο τους πρώτους σωστά σχεδιασμένους οχετούς.

Αγαπητοί φίλοι,

Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό και υπ' αριθμόν ένα μέτρο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι φυσικά η εξοικονόμηση ή με άλλα λόγια ο περιορισμός της ζήτησης.
Οι εκστρατείες εξοικονόμησης του νερού πρέπει να είναι συνεχείς και να εντατικοποιούνται όταν προβλέπονται εποχές ανομβρίας.

Δυστυχώς η μέχρι τώρα πρακτική περιοριζόταν σε ένα συνεχή αγώνα εξεύρεσης νερού για να ικανοποιούμε τις ανάγκες, παρά το γεγονός ότι σε όλες τις περιπτώσεις η εξοικονόμηση είναι και η πιο φτηνή λύση.

Τέτοια παραδείγματα μέτρων περιορισμού της ζήτησης είναι που λαμβάνουν και άλλες χώρες με παρόμοια προβλήματα είναι:

Πισίνες
Υπάρχουν πολλές χιλιάδες πισίνες στο νησί που κατακρατούν και εξατμίζουν πόσιμο νερό που αντιστοιχεί με τις ετήσιες ανάγκες πολλών χιλιάδων ανθρώπων.

Έπρεπε να υπάρχει ετήσια χρέωση για τη λειτουργία πισίνας, δικαίωμα απαγόρευσης χρήσης σε δύσκολες εποχές και υποχρεωτικό κάλυμμα για τον περιορισμό της εξάτμισης.

Γρασίδι παντού
Πρέπει να πω ότι έχω πάρει πάρα πολλά τηλεφωνήματα από θυμωμένους πολίτες για το νερό που σπαταλιέται στο πότισμα του γρασιδιού.

Δε γίνεται να έχουμε πολίτες που ξενυχτούν και ταλαιπωρούνται με τις περικοπές του νερού και από την άλλη να βλέπεις τα sprinklers να ραντίζουν τα γρασίδια σε κήπους και δρόμους.

Ακόμη πιο λυπηρό είναι και το γεγονός ότι η ανακοίνωση του Υπουργείου αντί να καλεί όλους να σταματήσουν να σπαταλούν νερό για πότισμα του γρασιδιού τους συμβούλευε να το ποτίζουν νύκτα.

Οι διαρροές
Η Γενική Ελέγκτρια κάνει κάθε χρόνο πολλές αναφορές για το νερό που χάνεται από τις διαρροές των δικτύων.

Εδώ πρέπει να συγχαρώ τον υπουργό Γεωργίας κο Πολυνείκη γιατί για πρώτη φορά υπουργός ανάλαβε να εξετάσει σοβαρά το πρόβλημα και το εννοώ.

Η μέχρι τώρα πρακτική ήταν η προσποίηση ότι δεν υπάρχει πρόβλημα για να μην αναγκαστεί να βρω λύση.

Έχουμε πολλή δουλειά ακόμη με τα δίκτυα υδροδότησης, την επέκταση των Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας, την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων δικτύων, χρήση νέου τύπου υδρομετρητών και ελέγχου διαρροών μέσα στο δίκτυο του καταναλωτή.

Εδώ να προσθέσω ότι από έρευνα που έχω κάνει σε 300 κοινότητες, φάνηκε ότι το ένα τρίτο των Κοινοτήτων δεν έχουν υδρομετρητές για να γνωρίζουν πόσο νερό αντλούν για τους καταναλωτές τους και άρα ούτε πόσο χάνουν σε τρυπημένες σωλήνες.

Η τιμολόγηση του νερού
Η τιμολόγηση του νερού διαφέρει σε κάθε περιοχή και χρειάζεται σοβαρή αναθεώρηση όπως επίσης και ποιοι παίρνουν δωρεάν νερό. Με βάση την Οδηγία 2000/60/ΕΚ θα πρέπει μέχρι το 2010 το νερό να χρεώνεται στην αξία του.

Σωστά έχουμε τις πρώτες ποσότητες δωρεάν με σταδιακή αύξηση της χρέωσης αλλά ακόμη και η ψηλή μας χρέωση είναι από τις πιο χαμηλές στην Ευρώπη.

Λόγω ακριβώς αυτής της χαμηλής τιμής φτάσαμε στην περίεργη κατάσταση να απαγορεύεται στον πολίτη να πλένει το αυτοκίνητο του με το λάστιχο όταν είναι σπίτι, αλλά όταν το παίρνει στο πλυντήριο αυτοκινήτων αυτό να επιτρέπεται, καταναλώνοντας μάλιστα πολύ μεγαλύτερες ποσότητες πόσιμου νερού.

Είδη Υγιεινής
Χρειάζεται να επιβληθούν υποχρεωτικοί κανονισμοί στα είδη υγιεινής των σπιτιών και ιδιαίτερα των κοινόχρηστων χώρων για συστήματα με λιγότερη χρήση νερού.

Υπάρχουν ακόμη πολλά ξενοδοχεία και δημόσια ουρητήρια ανδρών που αφήνουν 6 λίτρα νερό κάθε 10 λεπτά 24 ώρες το 24τετράωρω.

Σε νέες κατασκευές και ανακαινίσεις θα έπρεπε τα οικολογικά είδη υγιεινής να είναι υποχρεωτικά.

Ακόμη χειρότερα, δώσαμε άδειες και χαλαρώσεις στους ξενοδόχους να κατασκευάσουν τις δικές τους αφαλατώσεις αλλά δεν απαιτήσαμε να αποδείξουν ότι παίρνουν έστω και στοιχειώδη μέτρα εξοικονόμησης του νερού προτού τους δοθεί ή άδεια.

Οι καλλιέργειες
Δεν γνωρίζω πόσο ορθό είναι αλλά κάπου διάβασα ότι ένα κιλό κολοκάσι χρειάζεται ένα τόνο νερού.
Χρειάζεται σοβαρή επανεξέταση των ειδών που καλλιεργούμε και τις ανάγκες τους σε νερό.

Δε θέλω να επεκταθώ άλλο θα κλείσω όμως αναφέροντας σε συντομία ακόμη 3 σημαντικά σημεία:

Το πρώτο είναι ότι πολλά από τα προβλήματα υπάρχουν επειδή δεν υπάρχει μια ενιαία και ανεξάρτητη αρχή διαχείρισης του νερού η οποία να μην μπορεί να επηρεαστεί εύκολα από τον πολιτικό της προϊστάμενο.

Και τέλος με ανησυχεί το γεγονός ότι παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εδώ και χρόνια με το υδατικό, δεν έχει γίνει, ή τουλάχιστον δεν έχει δοθεί μέχρι τώρα στη δημοσιότητα καμιά σοβαρή επιστημονική μελέτη με προτάσεις και ένα οδικό χάρτη για την επίλυση του υδατικού μας προβλήματος.

Κάθε φορά που γίνονται αναφορές στα πιο πάνω μέτρα εκφράζεται και η αμφισβήτηση αν τα μέτρα αυτά θα αποδώσουν σε τέτοιο βαθμό που να καθιστούν τις αφαλατώσεις αχρείαστες.

Για μένα η απάντηση είναι απλή.

Αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωση της κυβέρνησης να αποδείξει ότι τα έργα που προτείνει είναι απαραίτητα, εφόσον αυτά συνοδεύονται από ένα σοβαρότατο κόστος ενώ τα μέτρα που προτείνονται για μείωση της ζήτησης είναι χαμηλού ή μηδαμινού κόστους.

Ευχαριστώ,

Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
Επίτροπος Περιβάλλοντος
Http://perivallon.eu

Σχόλια

Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
"Ακόμη πιο λυπηρό είναι και το γεγονός ότι η ανακοίνωση του Υπουργείου αντί να καλεί όλους να σταματήσουν να σπαταλούν νερό για πότισμα του γρασιδιού τους συμβούλευε να το ποτίζουν νύκτα."

Σε μερικά σημεία όπως το πιο πάνω αναρωτιέμαι, να γελάσει ή να κλάψει κανείς διαβάζοντας τα...
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Θυμάμαι όταν ξεκίνησαν οι περιορισμοί στην χρήση νερού στην Μελβούρνη (Αυστραλία) λόγω ανομβρίας οι Δήμοι της μητροπολιτικής περιοχής οργάνωσαν την διαχείριση του πρασίνου από πλευράς νερού, με σημαντική μείωση στην κατανάλωση, κάνοντας χρήση γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS). Βεβαια αυτό ήταν δυνατό επειδή το κάθε δέντρο, ο κάθε θάμνος, το κάθε φυτό είναι καταγεγραμμένο. Στην Κύπρο βέβαια είμαστε πιο "έξυπνοι" και πιο "πρακτικοί". Απλά εξαφανίζουμε το πράσινο και βάζουμε τσιμέντο.
Ο χρήστης Theopemptou είπε…
@Λεμέσια
Μέχρι πρόσφατα το είχαν και στο φυλλάδιο τους! Σε μια επίσκεψη στον υπουργό τους έκανα να νοιώθουν άσχημα. Τώρα (νομίζω) το άλλαξαν και έβαλαν και το νερό της βροχής.

@Αντρέα
Γνωρίζω πολύ καλά τη κάνουν οι Αυστραλοί. Παρακολούθησα ένα ειδικό από την Αυστραλία πριν τα Χριστούγεννα σε παρουσίαση που έκανε στη Λεμεσό.
Τους χρησιμοποιώ συχνά σαν παράδειγμα.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Άρχισε η ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών ... επιτέλους!

Ξεκίνησε η συγκέντρωση παλιών ηλεκτρικών συσκευών για την ανακύκλωσή τους Δώστε τις συσκευές σας Μέχρι να παραλάβουν τις πρώτες συσκευές από τους καταναλωτές, οι ανακυκλωτές ασχολούνται με τα παλιά τερματικά που είχαν αποσύρει οι κυβερνητικές υπηρεσίες Με τις συσκευές που φυλάσσονταν από καιρό σε υποστατικά στους Εργάτες και το Γέρι ξεκίνησε τη λειτουργία του το σύστημα ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών. Η εταιρεία Wee Electrocyclosis, η οποία διαχειρίζεται το σύστημα, ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο ότι οι καταναλωτές μπορούν στο εξής να αφήνουν τις παλιές τους συσκευές στα καταστήματα των 148 εταιρειών που είναι συμβεβλημένες (η λίστα τους είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.electrocyclosis.com.cy). Οι πρώτες συσκευές από ανακυκλωτές δεν έχουν ακόμη φτάσει στην Electrocyclosis, η οποία, ωστόσο, ξεκίνησε την προώθηση στους ανακυκλωτές των παλιών συσκευών που είχαν συγκεντρωθεί από οργανισμούς και υπηρεσίες στις αποθήκες της, αφού μόνο στο υποστατικό στους Εργάτες είχαν συσσωρευθεί περί

Ήλιος - αεροπορική τραγωδία ..

Ήταν Αύγουστος του 2005 και ήμουν πολύ χαρούμενος. Κέρδισα μετά από διαγωνισμό μια από τις θέσεις στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος στην Κοπεγχάγη που τότε εργάζονταν στο "neighbourhood project." Η διαμονή και η διατροφή ήταν πληρωμένα. Τα αεροπορικά εισιτήρια ήταν και αυτά πληρωμένα αλλά επέλεξαν η ίδιοι την πτήση από την Αθήνα.  Έτσι έπρεπε να διαλέξω εγώ το πρώτο σκέλος, δηλαδή την πτήση για την Αθήνα. Πήγα σε τουριστικό γραφείο που εργαζόταν μια θεία και τις εξήγησα τι ήθελα. Μου κανόνισε την προεπιλεγμένη πτήση από Αθήνα για Κομπεγχάγη και έμεινε να διευθετηθεί η πτήση για Αθήνα.  Μου πρότεινε την πτήση της Ήλιος και έφυγα από το γραφείο. Την άλλη μέρα με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι είχε έγνοια γιατί ήταν μικρό το χρονικό διάστημα και ίσως να μην προλάμβαινα να πάρω την επόμενη πτήση και έτσι το αλλάξαμε για άλλη που έφευγε λίγο πιο γρήγορα. Στο αεροδρόμιο είδα την πτήση της Ήλιος στο Gate Εκεί ήταν και παλιοί φοιτητές μου πιάσαμε κουβέντα είπαμε διάφορα αποχαιρε

Έχεις Θερμοσυσσωρευτές;

Τα πιο πολλά από τα παράπονα που ακούγονται για ψηλούς λογαριασμούς του ηλεκτρισμού είναι από ιδιοκτήτες θερμοσυσσωρευτών οι πιο πολλοί από τους οποίους δεν έχουν γνώση για το πώς λειτουργεί το σύστημα θέρμανσης τους. Φυσικά το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ο οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης είναι να μελετήσει τη δυνατότητα θερμομόνωσης του κτηρίου, να μειώσει τις απώλειες με χοντρές κουρτίνες και να κλείσει τις χαραμάδες κάτω από πόρτες και παράθυρα με τα ειδικά λάστιχα που κυκλοφορούν στην αγορά. Ο θερμοσυσσωρευτής δεν είναι τίποτα άλλο από ένα μονωμένο κιβώτιο γεμάτο πυρότουβλα τα οποία θερμαίνονται με ηλεκτρισμό. Όταν εμείς χρειάζεται να θερμάνουμε το χώρο τότε ανοίγει μια δίοδος μέσω της οποίας περνά ο αέρας μέσα από τα τούβλα και περνά ζεστός στο δωμάτιο. Στους εντελώς απλούς θερμοσυσσωρευτές υπάρχουν μόνο δύο ρυθμίσεις. Το ένα κουμπί ρυθμίζει πόσο πολύ θα βράσουν τα τούβλα (input) και η θερμότητα που φυλάγεται έχει επίσης άμεση σχέση με τη δυναμικότητα του αφού στην α