Η ομιλία μου για τους προϋπολογισμούς του 2020

Κύριε Πρόεδρε,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Οι 17 στόχοι αειφόρου ανάπτυξης

Το 2015 η χώρα μας υπόγραψε στα Ηνωμένα Έθνη και αναλάβαμε την ευθύνη να προωθήσουμε, πολιτικές που θα προωθούσαν τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης, τα γνωστά σε όλους Sustainable Development Goals.

Τότε χαρήκαμε όλοι γιατί εφόσον δεν τα κάνουμε μόνοι μας ήταν καλά που κάποιος θα μας πίεζε να κάνουμε πράγματα που για άλλους είναι αυτονόητα.

Πράγματα όπως το τερματισμό της φτώχειας, διασφάλιση της δημόσιας υγείας, την ισότητα φύλων, ασφαλισμένων πόλεων και άλλα πολλά.

Δυστυχώς και παρά το γεγονός ότι είχαμε αναλάβει την ευθύνη, αποτύχαμε οικτρά εφόσον μας κατατάσσουν 61η χώρα στον κατάλογο υλοποίησης στόχων, που δεν είναι τίποτα άλλο από την βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμπολιτών μας και του περιβάλλοντος.

Βασικά δεν ασχολείται κανένας και έτσι καταλήξαμε οι τελευταίοι στην ΕΕ.

Ενέργεια και Κλίμα

Αλλά δυστυχώς οι αδιαφορία για την κοινωνική πολιτική και την επίλυση των προβλημάτων στη ρίζα τους, την βλέπουμε ακόμη πιο έντονα στο περιβάλλον.

Το Ευρωκοινοβούλιο  κήρυξε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, όλοι αναφέρονται πλέον σε Climate Emergency, σε Climate Crisis, κόσμος και μαθητές βγαίνουν έξω σε διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και στην Κύπρο, οι συζητήσεις για το κλίμα είναι πλέον προτεραιότητα και μόλις το 2016 πανηγυρίζαμε για τη συμφωνία του Παρισιού.

Εμείς;

Εμείς δεν ασχοληθήκαμε ποτέ σοβαρά με το θέμα και από ότι φαίνεται ούτε έχουμε πρόθεση.

Στις παρουσιάσεις του σχεδίου της Κυπριακής κυβέρνησης για την ενέργεια και το κλίμα το κοινό ήταν πάρα πολύ επικριτικό.

Η ΕΕ όμως ήταν εξίσου επικριτική στην έκθεση της για το σχέδιο μας και απαιτεί να κάνουμε πρόγραμμα που να διασφαλίζει τους στόχους μας κάνοντας μας πέραν από 14 συστάσεις.

Το κυβερνητικό σχέδιο δεν επιτυγχάνει τους στόχους, είναι γενικά προβληματικό, αργήσαμε πολύ και δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση να παρθούν διορθωτικά μέτρα.

Βασικά δεν ασχολείται κανένας.

Περιβάλλον

Η ΕΕ μας κάνει σοβαρές εισηγήσεις και στην έκθεση της για πιο σωστή εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου.

Μας κάνουν συστάσεις

·        για την Κυκλική οικονομία.

·        για τη διαχείριση των αποβλήτων

·        για την προστασία της φύσης

·        για τη θάλασσα

·        για την ποιότητα του αέρα και την αρνητική επίδραση της στην υγεία μας.

·        Για την παντελή απουσία πολιτικής για την προστασία του πληθυσμού από το θόρυβο.

·        για την ποιότητα και την διαχείριση των νερών.

·        Παρατηρήσεις σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, την πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη και στην πληροφόρηση.

Φυσικά πέραν από τις εισηγήσεις πιο πάνω, η ΕΕ μας παίρνει και δικαστήριο για τα αστικά λύματα μια εξέλιξη που ήταν συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης.

Βλέπετε είχαμε υποχρέωση να καλύψουμε με σύστημα επεξεργασίας λυμάτων οικισμούς άνω των 2000 κατοίκων μέχρι το 2012.

Εμείς όμως σχεδιάσαμε να υλοποιήσουμε τις υποχρεώσεις μας 15 χρόνια μετά τη λήξη της διορίας της ΕΕ, δηλαδή το 2027!

Ακόμη μια τραγική υπόθεση είναι αυτή με τα υγρά βιομηχανικά λύματα στο Βατί.

Στη Λεμεσό όπως και αλλού, έχουμε πολλές βιομηχανίες που δεν επεξεργάζονται τα υγρά βιομηχανικά τους απόβλητα.

Και εφόσον δεν υπάρχουν έλεγχοι, τα φορτώνουν σε αυτοκίνητο και καταλήγουν στη φύση.

Η κυβέρνηση γνωρίζει ποια είναι τα εργοστάσια, αλλά δεν τους υποχρεώνουμε να κατασκευάσουν σύστημα επεξεργασίας των λυμάτων τους.

Είπαμε, μέρος της ευρύτερης κυβερνητικής πολιτικής, είναι ότι δεν ενοχλούμε τους επιχειρηματίες.

Τα λύματα δεν είναι το μόνο πρόβλημα που έχουμε με τα απόβλητα. Μετά από την καταδίκη μας από το ευρωπαϊκό δικαστήριο, αναγκάστηκε η κυβέρνηση με την αρχή του χρόνου φέτος, να κλείσει τους δυο μεγάλους σκυβαλότοπους στο Βατί και τον Κοτσιάτη.

Το ήξεραν εδώ και χρόνια ότι θα έκλειναν οι δυο μεγάλοι σκυβαλότοποι αλλά δεν ασχολήθηκε κανένας με τις υποδομές και τα συστήματα διαχείρισης των αποβλήτων, που έπρεπε να είχαμε στήσει και που θα ήταν ικανά να διαχειρίζονται όλα τα είδη αποβλήτων όπως αυτά που καταλήγαν σε σκυβαλότοπους.

Το αποτέλεσμα είναι να γεμίζουν καθημερινά η ύπαιθρος και οι πόλεις μας με σκουπίδια.

Οι επόμενες γενιές θα κάνουν για πολλά χρόνια εκστρατείες καθαρισμού μέχρι να μαζέψουν όλα όσα πετάμε εμείς.

Πολλά όμως δε θα τα βρουν γιατί τα κρύβουμε θάβοντας τα σε αργάκια ποταμούς και σε λατομεία στα οποία δίνουμε άδεια επεξεργασίας μπάζων, χωρίς να έχουν τα μηχανήματα και τα οποία δεν επιθεωρεί κανείς, εφόσον έχουν εδώ και χρόνια καταργήσει τις επιθεωρήσεις.

Και πρέπει να γνωρίζεται ότι έχουμε πολλά λατομεία που λειτουργούν σαν ιδιωτικοί σκυβαλότοποι.

Και να θυμίσω την ευρύτερη κυβερνητική πολιτική, ότι δεν ενοχλούμε τους επιχειρηματίες.

Εδώ μας οδήγησε η περισπούδαστη πολιτική του Υπουργείου Εσωτερικών που ενώ δεν είχε καμιά ειδικότητα, τμήμα, η σχέση με τα οικιακά απόβλητα, έτρεξε κατά τη διάρκεια της ενταξιακής μας πορείας να αναλάβει την ευθύνη.

Και τώρα τρέχουμε όλοι να διορθώσουμε τα λάθη τους.

Μέρος των προβλημάτων ήταν και ο σχεδιασμός των πράσινων σημείων που πολύ θα ήθελα τους βουλευτές της κάθε επαρχίας να τα επισκεφθούν.

Μεταφορές

Από τα πιο σοβαρά προβλήματα με την εκπομπή ρύπων μας σαν χώρα, είναι και η έλλειψη δημόσιων μεταφορών.

·        Η επιμονή στην κατασκευή νέων δρόμων,

·        το ότι τα αυτοκίνητα δικαιούνται να κυκλοφορούν παντού σε αντίθεση με ευρωπαικές χώρες όπου πχ δεν επιτρέπονται ιδιωτικά οχήματα στο κέντρο της πόλης.

·        Η μη κήρυξη περιοχών χαμηλών ρύπων για προστασία των οικιστικών περιοχών

ευθύνονται για δυο πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο στην Κύπρο λόγω της κακής ποιότητας του αέρα και για περίπου το 50% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Η κυβέρνηση δεν ασχολείται καθόλου με τις δημόσιες μεταφορές πέραν από την ανανέωση συμβολαίων κάτι για το οποίο δεν είχαν επιλογή και από το 2010 που ετοιμάστηκε το Σχέδιο Κινητικότητας Λευκωσίας δεν έγινε τίποτα.

Τι θα γίνει με τι άλλες πόλεις;

Οι πόλεις μας

Οι 47 νεκροί της ασφάλτου για το 2019 εκ των οποίων οι 12 πεζοί, είναι ακόμη μια απόδειξη για την έλλειψη δημόσιων μεταφορών αλλά και για την ανάγκη ανασχεδιασμού των πόλεων και των δρόμων μας.

Τα σχέδια ανάπτυξης των πόλεων μας είναι κατά το δοκούν ή όπως ανακαλύψαμε τα τελευταία χρόνια, ανάλογα με τις επιθυμίες των εταιρειών ανάπτυξης όπως πχ γίνεται τώρα με τους πύργους.

Θέλουμε την Πολεοδομία να ενδιαφερθεί, να βοηθήσει τις πόλεις να σχεδιάσουν το μέλλον τους και το αναπτυξιακό τους πρόγραμμα.

Θέλουμε πόλεις που θα έχουν:

·        Σωστούς δημόσιους χώρους

·        Με πρόγραμμα εντοπισμού και διαχείρισης των εγκαταλειμμένων χώρων

·        Το τρόπο που θα γίνεται η επέκταση της πόλης και η ανανέωση περιοχών

·        Φροντίδα για τις γειτονιές και την βιώσιμη κινητικότητα.

·        Φροντίδα για τον πολιτισμό και την κληρονομιά μας

·        Σχεδιασμούς που να βοηθούν την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας την εργασία και την επιχειρηματικότητα

·        Με υποδομές και πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων και υποστήριξη της Κυκλικής οικονομίας.

·        Την εκπαίδευση, την άσκηση, τον αθλητισμό και τη νεολαία

·        Καταρτισμό πολιτικής διαχείρισης των ομβρίων υδάτων.

Να υπενθυμίσω ότι τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα γίνονται σε κατοικημένες περιοχές, αλλά επιμένουμε να μην έχουμε αρκετές διασταυρώσεις πεζών για να μην ενοχλούμε την κίνηση των αυτοκινήτων.

Ακόμη ένα πρόβλημα στις πόλεις μας που έχει να κάνει με την μεγαλομανία των κυπρίων είναι αυτό με τα βεγγαλικά.

Σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση που έκανα, ο Υπουργός απάντησε ότι ..«εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα παρατηρείται παράνομη χρήση πυροτεχνημάτων, πολλές φορές σε ώρες κοινής ησυχίας, με αποτέλεσμα να γίνονται έντονα παράπονα από τους κατοίκους των περιοχών αυτών»

Και πάλι όλοι γνωρίζουν αλλά δε γίνεται τίποτα για να σταματήσει όλη αυτή η αναρχία.

Εργοστάσια ασφάλτου

Όσον αφορά την αναφορά μου πιο πάνω για την ποιότητα του αέρα και την υγεία, να θυμίσω ότι πέρασε ακόμη ένας χρόνος αδιαφορίας για την ταλαιπωρία που περνούν χιλιάδες κάτοικοι στο Δάλι. Αφού:

·        Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας μας είπε ότι δεν είναι ρύποι που την αφορούν και σύστησε να πάνε στον Έπαρχο για οχληρία.

·        Ο Έπαρχος είπε ότι θα έπρεπε να κάνει μελέτη αλλά ακόμη δεν έκανε.

·        Το Υπουργείο Παιδείας δεν επεμβαίνει παρά το ότι οι μαθητές στην περιοχή πνίγονται καθημερινά.

·        Το Υπουργείο Υγείας δεν ασχολείται.

·        Η Πολεοδομία λέει δεν είμαι εγώ που έβαλα την οικιστική κοντά στις βιομηχανικές περιοχές εν το Πολεοδομικό Συμβούλιο αλλά, έδωσε έγκριση να γίνουν άλλα ασφαλτικά κοντά στα Πυργά, τον Κόρνο και τη μονή Σταυροβουνίου.
Έδωσε επίσης άδεια για ασφαλτικό στην Παρεκκλησιά και εκεί διαμαρτύρονται οι κάτοικοι.

Και όλα αυτά μετά από 5 χρόνια παραστάσεων, διαδηλώσεων, συναντήσεων και δημοσιευμάτων σε έντυπα και τηλεόραση.

Και κανένας δεν τους υποχρεώνει να βάλουν πρόσθετα για μείωση της μυρωδιάς ή να αλλάξουν καύσιμο.

Πριν μερικά μερικές μέρες οι κάτοικοι στο Δάλι βγήκαν στους δρόμους αργά το βράδυ και έκοψαν την πρόσβαση σε ένα από τα ασφαλτικά και το επόμενο Σάββατο θα διαμαρτυρηθούν οι κάτοικοι στα Πυργά, Κόρνο και Μονή Σταυροβουνίου.

Και δεν είναι μόνο τα ασφαλτικά. Διαμαρτυρίες γίνονται και για την κακή ποιότητα του αέρα και τις οσμές στον καταυλισμό της Κοφίνου.

Η κατάσταση ανυπόφορη, παιδιά με μάσκες, κόσμος με δυσκολίες αναπνοής και κάψιμο στο λαιμό. Οι εθελοντές δυσκολεύονται και πάλι οι αρμόδιες υπηρεσίες γνωρίζουν το πρόβλημα.

Η μελέτη του ΤΕΠΑΚ καταγράφει μια σειρά από ρύπους, αλλά όπως μας συνήθισαν μέχρι τώρα, δεν ασχολείται κανένας να βρει λύση.

Είπαμε η ευρύτερη κυβερνητική πολιτική είναι ότι δεν ενοχλούμε τους επιχειρηματίες

Παραλίες

Για τις παραλίες θέλω να τονίσω ότι ούτε και το 2019 η κυβέρνηση εφάρμοσε το Πρωτόκολλο της Βαρκελώνης που έπρεπε να εφαρμοστεί από το 2011

Αντίθετα:

·        Ψηφίσαμε ιδιωτικοποίηση των παραλιών,

·        Καθυστερούμε με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό,

·        Δώσαμε δώρο παραλίες σε ξενοδόχους,

·        Χτίσαμε της θαλασσινές σπηλιές,

·        Το ερχόμενο καλοκαίρι θα βάλουμε ομπρέλλες σε παραλίες ωοτοκίας των χελώνων,

·        Ισοπεδώσαμε παραλίες στον Πρωταρά,

·        Ετοιμαζόμαστε να κηρύξουμε τριών ειδών παραλίες,
Παραλίες πλουσίων luxury beaches όπως τα αποκάλεσαν,
Μέσης τάξης
και λαϊκές παραλίες …

·        Σκάψαμε παράνομα τους βράχους και κάναμε παραλία στις θαλασσινές σπηλιές που κηρύχθηκε και παραλία λουομένων, παρά το ότι είναι αποτέλεσμα παρανομίας.

·        Εταιρεία ανάπτυξης έσκαψε και έφερε τη θάλασσα στα διαμερίσματα της στην Αγία Νάπα,

·        Η κυβέρνηση έφερε νομοσχέδιο για να κτιστούν κέντρα αναψυχής και άλλες αναπτύξεις σε δασικές παραλίες όπως αυτές του Ακάμα, στην Πέτρα του Ρωμιού για γάμους, το Δασούδι, τον Κόννο και το Κάβο Γκρέκο.

·        Ετοιμαζόμαστε να χτίσουμε παραλιακά τουριστικά χωριά ...

Και είχαμε και την τόλμη να φιλοξενήσουμε στις 25 Σεπτεμβρίου τη γιορτή των Μεσογειακών ακτών που έχει σαν στόχο την ανάδειξη της αξίας των ακτών και της ανάγκης προστασίας τους!!!!

Άστεγοι και ξένοι εργάτες

Κάθε χρόνο ο πληθυσμός της Κύπρου αυξάνεται κατά μερικές χιλιάδες. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες κάθε χρόνο ψάχνουν για στέγη, πέραν από τους φοιτητές που ψάχνουν προσωρινή στέγαση σε συγκεκριμένες περιοχές.

Σε μια συνετή χώρα, φροντίζουν ούτως ώστε τουλάχιστον τα άτομα χαμηλών εισοδημάτων να μπορούν να βρουν στέγη.

Τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση φοιτητών σε Λευκωσία και Λεμεσό, την στροφή των εταιρειών ανάπτυξης στις μεγάλες αναπτύξεις, πύργους και επαύλεις για πώληση διαβατηρίων, είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθεί η προσφορά οικιστικών μονάδων.

Για να κτιστούν όμως οι πύργοι και οι επαύλεις με μέγιστο κέρδος, χρειάζεται φτηνό εργατικό προσωπικό που το φέρνουμε από το εξωτερικό.

Οι ξένοι εργάτες όμως χρειάζονται και διαμονή γι αυτό και οι πολιτισμένες χώρες έχουν δημοσιευμένα ελάχιστα πρότυπα διαμονής των εργατών.

Εμείς μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης πολιτικής να μην ενοχλούμε τους επιχειρηματίες, δε διαθέτουμε τέτοια πρότυπα και κρίνουμε ανά υπόθεση.

Το αποτέλεσμα είναι να στοιβάζονται άνθρωποι σε containers πάνω σε ταράτσες και χωράφια, σε εγκαταλειμμένα σπίτια σε χωριά.

Φυσικά ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι με τόσο χαμηλού κόστους επιλογές το ντόπιο προσωπικό δεν προτιμάται και δυσκολεύεται να βρει δουλειά.

Διάφορα

Και επειδή δεν έχω άλλο χρόνο θα αναφέρω περιληπτικά:

·        Ψηφίσαμε το νόμο για τα ποδήλατα, αλλά το υπουργείο Μεταφορών δεν έκανε ούτε την ενημέρωση που έπρεπε, δεν κατασκεύασε ποδηλατόδρομους και ούτε προώθησε το ποδήλατο.

·        Πάλι ξεκίνησε η σχολική χρονιά για να ανακαλύψει το Υπ Παιδείας πόσα παιδιά με Αναπηρίες θα χρειάζονται συνοδό.

·        Όλες οι ηλικίες βρίσκουν εύκολα αλκοόλ, ναρκωτικά και τα αναβολικά είναι παντού! Πρέπει να πάρουμε σοβαρά μέτρα δεν γίνεται να συνεχίσουμε έτσι με σχεδιασμούς στα συρτάρια.

·        11 χρόνια μετά και ακόμη περιμένουμε το εθνικό πλαίσιο προσόντων που θα δώσει λύση και διέξοδο αναβάθμισης προσόντων σε πολλά πρόσωπα.

·        Πάνω από 200 μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο κάθε χρόνο και ξεχάσαμε να ελέγχουμε πόσοι μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο από τα ιδιωτικά. Που καταλήγουν όλα αυτά τα παιδιά;

·        Είχαμε νομική υποχρέωση να ξοδεύουμε το 1% του κόστους κατασκευής δημοσίων κτηρίων σε έργα τέχνης αλλά για πολλά χρόνια δεν εφαρμόσαμε το νόμο.

·        Εδώ και πολλά χρόνια δεν εφαρμόσαμε επίσης το νόμο που καθόριζε τη διαδικασία εγγραφής των γυμναστών.

·        Ετοιμαζόμαστε να ξοδέψουμε πολλά εκατομμύρια για να φέρουμε το φυσικό αέριο στην Κύπρο, ενώ σήμερα η ΕΕ θα ανακοινώσει τους στόχους του 2050 για απάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Ευχαριστίες

Πριν κλείσω θέλω να εκφράσω και πάλι τον θαυμασμό μου και να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, που με την εθελοντική τους δουλειά συμπληρώνουν τα τεράστια κενά και ελλείψεις της δημόσιας υπηρεσίας.

Ελπίζω σύντομα με τη ψήφιση του νόμου για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις να αυξηθούν οι υπηρεσίες προς την κοινωνία και το περιβάλλον για το καλό όλων μας αλλά κυρίως των ευπαθών ομάδων.

Και τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ στη αεικίνητη Σοφία και στην καλύτερη συνεργάτιδα, την διευθύντρια του γραφείου, την εργατική Χρυσάνθη στην οποία εύχομαι να πάνε όλα καλά αφού σε μερικές βδομάδες θα γίνει μάνα.

Και οι δύο με κάνουν να φαίνομαι πολύ πιο καλός από ότι είμαι.

Και επειδή έρχονται γιορτές να θυμάστε, τα πιο πολλά περιβαλλοντικά εγκλήματα γίνονται Σαββατοκυρίακα, αργίες και γιορτές για να μην υπάρχει κάποιος να αντιδράσει.

Καλά Χριστούγεννα σε όλους

Χαράλαμπος Θεοπέμπτου,

Βουλευτής,

Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών.